بی اختیاری ادرار و مدفوع عارضهای است که میتواند باعث رنجش و مشکلات اجتماعی در افراد مبتلا شود. درمان بی اختیاری ادرار با استفاده از روشهای فیزیوتراپی و دستگاه بیوفیدبک به بهبود هر چه سریعتر این عارضه کمک میکند.
بی اختیاری ادرار چیست؟
بی اختیاری ادرار در واقع عدم توانایی برخی از افراد در حفظ ادرار یا دفع ادرار ناخواسته میباشد که به عنوان یک مشکل اجتماعی و بهداشتی شناخته شده که در کیفیت زندگی فرد تاثیرات بسیاری میگذارد.
ممکن است فرد را گوشهگیر کند و باعث کاهش تناسب جسمانی، قلبی عروقی، کاهش حرکات مورد نیاز و حتی باعث کاهش امید به زندگی در فرد شود. این افراد معمولا مضطرب و نگران هستند و هنگامی که از منزل دور می شوند آرامش ندارند و ارتباط خود را با دیگران کمتر میکنند تا کسی از مشکلشان آگاه نشود.
انواع بی اختیاری ادرار
انواع بی اختیاری ادرار شامل موارد زیر است:
- بی اختیاری ادرار استرسی
- بی اختیاری ادرار اورژانسی
- بی اختیاری ادرار ترکیبی
- بی اختیاری سر ریز
- بی اختیاری انعکاسی غیر ارادی
متخصصین درمانگر فیزیکی در بیمارستان لاله بر اساس نتایج معاینات انجام شده، با بیوفیدبک مشخص خواهند کرد تا عضلات کف لگن بیمار را تقویت کنند و عملکرد آن ها را بهبود ببخشند. درمانگران فیزیکی بیمارستان لاله می توانند به شما کمک کنند تا:
- علائم بیاختیاری ادرار خود را کنترل کنید.
- نیاز به پد جذبکننده ادرار و زیرپوشهای مخصوص، داروهای بیاختیاری ادرار و احتمالا عمل جراحی برای درمان بیاختیاری ادرار نداشته باشید.
علت ها و دلایل بی اختیاری ادرار و مدفوع در مردان و زنان
فاکتورهای مختلف، میتوانند بر این موضوع تاثیر داشته باشند و این فاکتورها میتواند بین زنان و مردان متفاوت باشد. اما رایجترین علت بی اختیاری ادرار مربوط به ضعیف شدن عضلات کف لگن است.
سایر فاکتورهایی که میتواند با بی اختیاری ادرار ارتباط داشته باشد، به شرح زیر هستند:
- آسیب یا بیماری عصبی
- افزایش سن
- یائسگی میتواند باعث بی اختیاری ادرار یا تشدید آن شود. به این ترتیب کاهش سطح استروژن میتواند عضلات و بافتهای ناحیه کف لگن که وظیفه کنترل مثانه و نگه داشتن ادرار را بر عهده دارند، ضعیف نماید.
- عمل جراحی پروستات
- مصرف داروهای خاص (مثل دیورتیک ها)
- جمع شدن مدفوع در رودهها
- عفونت مجاری ادراری (مثانه)
- سیگار کشیدن
- شرایط فیزیکی تاثیرگذار بر وضعیت حرکتی فرد (برای مثال ابتلا به بیماری ام اس و آرتروز)
- چاقی
- مصرف کافئین و مایعات
- انجام فعالیتهای ورزشی شدید
- انجام فعالیتهایی که نیازمند بلند کردن اجسام سنگین و زور زدن است.
امروزه از روشهای مختلف میتوان جهت درمان بی اختیاری ادرار برای مردان و زنان استفاده کرد. در این رابطه متخصص فیزیوتراپی میتواند به شما روشهای لازم را برای کنترل ادرار آموزش دهد. به این ترتیب بیمار میتواند با تقویت عضلات کف لگن به کمک انجام تمرینهای حرکتی آموزش داده شده در جلسات فیزیوتراپی، از ایجاد شرایط ناخواسته پیشگیری نماید.
بیوفیدبک چیست؟
بیوفیدبک اطلاعاتی را در مورد واکنشهایی که در بدن اتفاق میافتد میگیرد و آن را به گونهای ارائه میدهد که بتوانید آن واکنش را ببینید یا بشنوید و درک کنید. مثلا اندازهگیری فشار خون و ضربان قلب و مشاهده کم و زیاد شدن آن روی صفحه دستگاه نمونه بسیار سادهای از بیوفیدبک است که میتواند برای آگاهی ما از پاسخ بدن مانند ضربان قلب و فشار خون استفاده شود.
در بیوفیدبک، اندازهگیری میتواند روی صفحه کامپیوتر نمایش داده شود یا به صورت یک آهنگ شنیده شود و برای یادگیری عملکردهای ظریف بدن و انقباض و ریلاکس شدن عضلات استفاده شود.
اهمیت و کاربرد بیوفیدبک برای بی اختیاری ادرار
اثر فوق العاده بیوفیدبک برای درمان بی اختیاری ادرار در مطالعات تحقیقاتی متعدد ثابت شده است و به خوبی میتوان از آن برای کمک به زنان در یادگیری کنترل و تقویت عضلات کف لگن استفاده کرد.
عضلات کف لگن (PFM) گروهی از عضلات هستند که نقش مهمی در کنترل مثانه دارند. ضعف یا اختلال در عملکرد عضلات کف لگن می تواند منجر به مشکلاتی در حمایت و کنترل مثانه و رکتوم شود.
از آنجایی که در کف لگن عضلات متعددی وجود دارد و شما نمیتوانید انقباض ماهیچههای کف لگن را ببینید، ممکن است نتوانید تمرینات تقویت عضلات کف لگن که مرتبط با کنترل ادرار میباشند را به درستی انجام دهید و تمرینهایی که انجام میدهید بیفایده باشد و شاید مطمئن نیستید که آیا تمرینات عضلات لگن را به درستی انجام میدهید یا خیر.
اینجاست که بیوفیدبک میتواند کمک بسیار زیادی به شما بکند و طی چند جلسه آرامش را به شما بازگرداند. بعد از چند جلسه درمان با روش بیوفیدبک، بانوانی که دچار بیاختیاری ادرار هستند، میتوانند که نیاز شدید به ادرار کردن و تکرار آن را کم کنند.
بیوفیدبک مثانه چه مشکلاتی را درمان میکند؟
مشکلات مثانه قابل درمان با بیوفیدبک شامل موارد زیر است:
- بیاختیاری استرسی (از دست دادن کنترل ادرار با فعالیت بدنی)
- بیاختیاری ادرار فوریتی (نیاز فوری به دفع ادرار که غیر قابل کنترل است.)
- تداوم زیاد (نیاز مداوم به دستشویی)
- احتباس ادرار ناشی از انقباض غیر عادی عضله لگن
- سیستیت بینابینی
- سندروم مثانه دردناک
درمان قطعی بی اختیاری ادرار و مدفوع با دستگاه بیوفیدبک
درمان با بیوفیدبک از تکنولوژی استفاده میکند تا به بیماران آموزش دهد که عملکردهای بدن خود را با ذهن کنترل کنند. این کار با استفاده از سنسورهای الکتریکی انجام میشود که به شما کمک میکنند اطلاعاتی را درباره بدن خود دریافت کنید و میتواند برای کنترل ضربان قلب، فشار عضلانی و فشار خون به کار رود.
این نوع از درمان به شما کمک خواهد کرد تا یاد بگیرید که چگونه فعالیتهای عضلات خاصی از بدن را تحت فشار قرار دهید که به پیشگیری از بی اختیاری ادرار و مدفوع کمک میکند.
بیوفیدبک برای بی اختیاری ادرار چگونه انجام میشود؟
بیوفیدبک برای بی اختیاری ادرار با قرار دادن سنسورها بر روی بدنتان آغاز می گردد. در برخی موارد سنسورهای کوچکی نزدیک ناحیه مقعد قرار میگیرند. جایی که ماهیچه لگن به پوست نزدیکتر است. متخصصان دیگر ترجیح میدهند که سنسور کوچکی را در ناحیه رکتوم یا واژن قرار دهند. همچنین برای بررسی فشار ناشی از شکم بر روی لگن سنسورهایی به شکم نیز متصل میگردد.
بعد از قرار دادن سنسورها در مکانهای خود، شما شروع میکنید به منقبض کردن ماهیچههای کف لگن و آرام کردن ماهیچههای شکم. از طریق آموزش این کار شما میتوانید بی اختیاری خود را کنترل نمایید.
این سنسورها از طریق فیدبکهایی که بر مانیتور کامپیوتر مشاهده میکنید، یا صداهایی را که میشنوید به شما میگویند که آیا ماهیچههایتان را درست منقبض کردهاید یا نه. در بیوفیدبک بی اختیاری ادرار از الکترومیوگرافی (EMG) استفاده میشود.
از طریق آن میزان فعالیت الکتریکی در ماهیچه لگن اندازهگیری میشود و برای تقویت ماهیچهها به مراجع فیدبک داده میشود، تا یاد بگیرند که از ماهیچههایشان بخوبی استفاده کنند. همچنین به بهتر آموختن ورزشهای تقویت کننده ماهیچهها برای حداکثر بهبودی کمک کند.
همزمان با اینکه ماهیچهها قویتر میشوند، بیماران ماهیچههایشان را به نحوی صحیحتر بکار می برند و در نتیجه در جلوگیری از خروج ادرار موفقتر عمل خواهند کرد و قادر خواهند بود در صورت لزوم، ادرار خود را کنترل کنند تا به توالت برسند.
اهداف درمانی بیوفیدبک در بی اختیاری ادرار
اولین هدف در درمان بی اختیاری ادرار بهوسیله بیوفیدبک، بهینه سازی پاسخ های ماهیچه های کف لگن است. اهداف درمانی با دستگاه بیوفیدبک شامل اهداف طولانی مدت و کوتاه مدت میشود.
اهداف بلند مدت
اهداف بلند مدت در درمان بی اختیاری ادرار با بیوفیدبک شامل موارد زیر است:
- کاهش فراوانی دورههای بی اختیاری ادرار
- کاهش نیاز فوری به بی اختیاری ادرار
- کاهش فراوانی دفعات دفع به چهار بار در روز و یکبار در طی شب و در حین خواب
- کاهش بدکارکردی دفع و خطرهای مرتبط برای ابتلا به عفونت مثانه
- کاهش تعداد و اندازه لباسهای محافظ
اهداف کوتاه مدت
اهداف کوتاه مدت بیوفیدبک برای در درمان بی اختیاری ادرار شامل موارد زیر است:
- تقویت کردن انقباضهای ماهیچه لگن برای بهبودی استقامت ماهیچههای محافظ
- تقویت کردن انقباضهای انتخابی ماهیچه لگن بدون انقباضهای شکمی
- بهبودی ظرفیت و گنجایش مثانه
- بهبودی هماهنگی ماهیچههای کف لگن در پاسخ به نیاز فوری برای ادرار
- تقویت بازداری انقباضهای شکمی نابههنجار برای بهبودی نیاز فوری برای ادرار
- فراهم آوردن یک برنامه آموزش خانگی برای تعمیم دادن مهارتهای آموزش یافته در کلینیک به شرایط زندگی روزمره
مدت زمان هر جلسه بیوفیدبک عضلات کف لگن چقدر است و چند جلسه نیاز دارم؟
جلسات بیوفیدبک معمولا 30 دقیقه و میانگین تعداد جلسات ۵ جلسه است، اما ممکن است با توجه به وضعیت عضلاتتان و شدت مشکل ادراری برای گرفتن بهترین نتیجه به چند جلسه بیشتر نیاز داشته باشید.
برنامه و فاصله بین جلسات بسته به نوع بیماری و شرایط بیمار برنامهریزی میشود. از آنجایی که در بیوفیدبک مشارکت بیمار به صورت فعال شرط لازم نتیجهگیری هر چه سریعتر میباشد، انجام تمرینات کف لگن به صورت هر روز در خانه نیز بسیار مهم است.
درمانگران متخصص بیوفیدبک در مرکز طب فیزیکی و فیزیوتراپی لاله تمام تلاش خود را خواهند کرد تا در سریعترین زمان ممکن بهبودی و آرامش را به شما بازگردانند.
موارد منع استفاده از بیوفیدبک در بی اختیاری ادرار
بیوفیدبک درمان فیزیکی است، که کاهش علائم را در افراد بسیاری موجب شده است. سودمندی بیوفیدبک از فردی به فرد دیگر متفاوت است و این امکان را در اختیار ما قرار میدهد که بدون جراحی وضعیت عضلات را مشاهده کنیم و درمان را انجام دهیم.
بنابراین استفاده از این روش درمانی در هر فردی میتواند مفید باشد، مانند نگاه در آینه که برای هر فردی مفید است.
فیزیوتراپی بی اختیاری ادرار و مدفوع در مرکز بیوفیدبک لاله در تهران
بیوفیدبک تراپی در کلینیک فیزیوتراپی لاله برای درمان بی اختیاری ادرار و توسط متخصص انجام میشود. متخصص طب فیزیکی و توانبخشی لاله پس از معاینه بیمار بهترین راهکار و روش درمانی را به شما پیشنهاد میدهد.
کلینیک فیزیوتراپی لاله خدمات تخصصی در زمینه بیوفیدبک در تهران را ارائه میدهد. برای دریافت مشاوره درمانی و دریافت نوبت ویزیت با ما در ارتباط باشید. همکاران ما به صورت کامل شما را راهنمایی مینمایند.
دیدگاه (3)
سلام آقای دکتر
آیا روش درمان برای آقایان و خانمها فرق داره؟
در دوران بارداری هم میشه از بیوفیدبک برای درمان بی اختیاری ادرار استفاده کرد؟
سلام
کلیت روش در مردان و زنان مشابه میباشد، ولی محل جایگذاری الکترودها تفاوت دارد.
انجام بیوفیدبک برای درمان بی اختیاری ادرار در دوران بارداری مانعی ندارد، ولی با توجه به تغییراتی که در ناحیه لگن در بارداری اتفاق میافتد، بایستی ابتدا نوع بی اختیاری مشخص گردد. اگر نوعی بود که به بیوفیدبک درمانی جواب میداد قابل انجام است.
با سلام
اینجانب محمد رضا گراوند 49 ساله از کرج مزاحمتون میشم
من بعد از 3 بار سکته مغزی که داشتم حضورتان عرض مینمایم که اینجانب دچار عارضه تکرر ادرار گشته ام لذا از مسیولین مربوطه خواستار رسیدگی به اینجانب را خواهانم
در مرحله اول میخواهم بدانم که آیا در استان البرز مرکزی با نام بیو فید بک موجود میباشد یا نه
عاجزانه در خواست کمک دارم