نوار عصب و عضله از تست‌هایی است که پزشک با مطالعه آن می‌تواند اطلاعات مفیدی را در مورد بیماریهای عصب که بیمار به آن مبتلا هست، به دست آورد.
تست نوار عصبی چیست؟
تست نوار عصبی یک بررسی تشخیصی برای پی بردن به عملکردهای بدن است. بدن انسان یک مولد الکتریسیته است و هدف از تولید این الکتریسیته انتقال پیام‌ها بین مغز و دیگر اندامهاست.
اعصاب این پیام‌ها را به صورت امواج الکتریکی منتقل می‌کنند. وقتی عصب کار خود را به درستی انجام نمی‌دهد این انتقال پیام و انتقال امواج الکتریکی دچار اختلال می‌شود، روش‌هایی وجود دارد که به وسیله آنها می‌توان شدت و سرعت و دیگر خصوصیات امواج الکتریکی که در طول عصب جریان دارند را ثبت نمود.
پزشک با مطالعه این امواج می‌تواند در مورد بیماریهای عصب به اطلاعات مفیدی دست پیدا کند. به این تست الکترودیاگنوستیک یا نوار عصب گفته می‌شود.
در این تست دو روش به کار برده می‌شود:
- الکترومیوگرافی EMG
- مطالعه هدایت عصبی NCV
الکترومیوگرافی (EMG) چیست؟
عضلات، الکتریسیته تولید می‌کنند و در این روش فعالیت الکتریکی عضله بررسی می‌شود . سوزن بسیار ظریفی از طریق پوست به داخل عضله فرستاده می‌شود تا از طریق آنها امواج الکتریکی تولید شده بوسیله عضله به دستگاه فرستاده شود.
دستگاه امواج الکتریکی جمع آوری شده را تقویت و سپس ثبت می‌کند. پزشکی که این کار را انجام می‌دهد از شما می‌خواهد تا گاهی عضله خود را شل کرده و گاهی منقبض کنید. در هر کدام این حالات امواج به خصوصی تولید می‌شود.
در حین فرو رفتن سوزن در پوست کمی درد ایجاد می‌شود که به زودی از بین می‌رود و همچنین پس از خروج سوزن از پوست جای آن تا چند روز ممکن است سوزش داشته باشد و به مرور از بین می‌رود.
الکترومیوگرافی جهت ارزیابی عارضه‌های مختلفی مانند فشار روی عصب، آرنج، مچ دست و … می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. برای انجام این تست ابتدا یک الکترود سوزنی در عضله وارد می‌شود تا فعالیت الکتریکی آن محدوده را ثبت کند. سپس نوع و صدای موجی که ایجاد شده جهت تشخیص مورد بررسی قرار میگیرد.
بعد از ورود الکترود به عضله از بیمار درخواست می‌کنند تا ابتدا به آرامی و سپس با درجات بیشتری عضلات خود را منقبض کند. امکان دارد که ورود و خروج سوزن الکترود برای بیمار کمی درد یا سوزش ایجاد کند، اما پس از مدت کوتاهی این احساس از بین خواهد رفت.
نکته اول:
اگر از داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کنید یا بیماری زمینه‌ای خاصی مانند عفونت دارید حتما پیش از انجام تست آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
نکته دوم:
بهتر است که پیش و پس از انجام آزمایش به مدت 24 ساعت از کرم، لوسیون و زیورآلات فلزی استفاده نکنید (اشیا فلزی ممکن است در جریان دریافت الکترون‌ها اختلال ایجاد کنند)
مطالعه هدایت عصبی (NCV) چیست؟
این تست معمولا همراه با تست الکترومیوگرافی (EMG) انجام می‌شود تا پزشک متوجه شود آیا عصب خاصی به درستی کار می‌کند یا خیر. در این روش تست کننده چسب‌های مخصوص را در نقاط مختلفی روی پوست می‌چسباند.
این نقاط در مسیر عصب مورد مطالعه هستند و زیر این چسب‌ها تکه فلزی قرار می‌دهند که به وسیله سیمی به دستگاه متصل می‌شود و کار این فلز و چسب‌ها جمع‌آوری اطلاعات الکتریکی از سطح پوست است.
دستگاه از طریق یکی از این الکترودها یک جریان الکتریکی ضعیف را به پوست وارد می‌کند. این جریان الکتریسیته از طریق پوست به عصب وارد شده و در طول آن حرکت می‌کند. در کمی بالاتر در مسیر عصب الکترود بعدی جریان الکتریکی رسیده را دریافت و ثبت می‌کند.
دستگاه زمان طی شده موج الکتریکی را بررسی می‌کند و سرعت هدایت امواج الکتریکی بررسی می‌شود.
در قسمت بررسی هدایت عصبی ابتدا یکی از قسمتهای اعصاب بدن تحریک می‌شود و در قسمت بررسی عضله سوزنی به قسمتهای مختلف عضله وارد می‌شود.
مدت زمان انجام این تست چقدر است؟
بسته به نوع تست و درخواست پزشک معالج این تست از ۱۰ تا ۴۰ دقیقه طول می‌کشد.
هدف از انجام آزمایش
هدف از انجام تست بررسی کارکرد عصب و عضله است. علائم شابع بیماریهای عصب و عضله شامل درد در قسمتهای مختلف بدن، ضعف و خستگی و گزگز، مورمور و بی‌حسی است.
البته این علائم در سایر بیماریهای غیر مربوط به عصب و عضله هم دیده می‌شود. تشخیص این امر توسط پزشک معالج و براساس شرح‌حال، معاینه و انجام بعضی آزمون‌ها است.
روش انجام نوار عصب عضله
این تست از مراحل مختلف تشکیل شده‌است. اما دو مرحله اصلی دارد. در قسمت بررسی هدایت عصبی، پزشک به اعصاب شما تحریک الکتریکی می‌دهد. در قسمت بررسی عضله سوزنی در قسمتهای مختلف عضلات شما داخل می‌شود.
توجه داشته باشیم که در قسمت دوم تست دارویی در بدن شما تزریق نمی‌شود و درد ناشی از این تست خفیف است و حتی بعضی از بیماران احساس درد نمی‌کنند.
مرکز طب فیزیکی لاله همه روزه به جز ایام تعطیل پذیرای بیماران جهت انجام این تست می‌باشد. برای تعیین وقت و نوبت جهت انجام نوار عصب و عضله با ما تماس بگیرید.
آمادگی های لازم قبل از انجام تست عصل عضله
در صورت امکان محل انجام تست بایستی تمیز باشد و از مصرف کرم و پماد خودداری شود. لباس مناسبی که تنگ نباشد بایستی پوشیده شود، هر چند که گاهی مواقع در موقع انجام این آزمایش شما بایستی عضو مربوطه را کاملا لخت کنید.
اطلاعاتی که قبل از انجام تست باید به پزشک بگویید
هر چند که پزشک اطلاعات خاصی را از شما خواهد پرسید، اما موارد زیر را حتما به او بگویید:
- آیا دچار بیماری عفونی خاصی به ویژه هپاتیت و ایدز هستید؟
- آیا داروهایی که اختلال انعقادی می‌دهند مثل آسپیرین و یا وارفارین مصرف می‌کنید؟ آیا بیماریهای اختلال سیستم انعقادی مثل هموفیلی دارید؟ آیا خونریزی غیرعادی در نقاطی از بدن دارید؟
- به طور کلی نام، مقدار و مدت زمان مصرف کلیه داروهای خود را به پزشک بگویید. بعضی از داروهای اثرات خاصی روی عصب و عضله می‌گذارند. همچنین بعضی از داروها مثل مستینون بایستی بسته به صلاحدید پزشک قبل از انجام تست قطع شود.
- آیا از پیس میکر قلبی (باتری قلبی) استفاده می‌کنید؟
- در مواردی که شما یا بیمار شما در بیمارستان بستری بوده و وسایلی در بدن بیمار مثل لوله سرم (آنژیوکت) قرار داده شده هم بایستی پزشک مطلع باشد، که این امر معمولا به وضوح مشخص است و نیاز یه گفتن از طرف شما ندارد.
عوارض تست نوار عصب و عضله
در صورت رعایت نکات خاصی که پزشک انجام‌دهنده تست به آن اشراف دارد، هیچ عارضه‌ای برای شما رخ نخواهد داد. تنها عارضه‌ای که ممکن است برای شما اتفاق بی‌افتد درد موقتی در محل ورود سوزن است.
این درد ممکن است چند ساعت طول بکشد و به مسکن معمولی مثل استامینوفن یا بروفن و یا سرد کردن موضعی محل پاسخ می‌دهد.
مراحل تست عصب عضله
برای تست نوار عصب عضله می‌توانیم برای گرفتن موج حسی، عصب را در یک محل تحریک کنیم و سپس نتیجه را از روی پوست به ثبت برسانیم. برای بررسی الکترو دیاگنوستیک اغلب از این تست استفاده می‌شود که شامل موارد زیر است:
- الکترومیوگرافی (Electro_ myography) که به نوار عضله معروف است.
- مطالعه هدایت عصبی (Studies NCS nerve conduction) که به نوار عصبی معروف است.
از این نوع تست‌ها در بیماری‌هایی مثل سندروم تونل کارپال یا سندروم فشار به عصب آشنا در مچ دست و همچنین بررسی سیاتیک و بررسی تاثیر دیابت روی اعصاب، درد گردن و بررسی آسیب عصب بعد از ضرباتی که به اندام وارد می‌شود و دیگر بیماری‌ها استفاده می‌شود.
این تست باید حتما توسط متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مغز و اعصاب صورت گیرد.
نکات مهم و مدت زمان انجام تست نوار عصب عضله
مدت زمان انجام این تست بستگی به نوع تست و درخواست پزشک معالج دارد و از ۴۵ دقیقه تا ۲ ساعت طول می‌کشد.
قبل از انجام این تست بایستی انتهای اندام مثل دست‌ها و پاهای خود را گرم کنید. اشیا فلزی مثل دستبند یا انگشتر را از اندام‌های خود خارج نمایید و وسایل الکترونیک را خاموش نمایید.
اگر مبتلا به بیماریهای عفونی مثل ایدز، هپاتیت یا بیماریهای خونی، نارسایی کلیه و کبد و بیماریهای قلبی هستید، حتما پزشک خود را مطلع سازید. همچنین اگر از دارو های رقیق کننده نظیر وارفارین، هپارین و یا پلاویکس استفاده می‌کنید، پزشک را آگاه سازید.
اگر نوار عصب عضله توسط متخصص ماهر و با سوزن‌های با کیفیت انجام شود، درد خاصی ندارد، اما ممکن است جای سوزن‌ها مقداری دردناک و یا سوزش‌آور باشد.
این تست عارضه‌ایی ندارد و کلیه بیماران قلبی، خانم‌های باردار و افرادی که دارای فلز در بدن خود هستند می‌توانند از این شیوه درمانی استفاده کنند.
کاربرد های نوار عصب و عضله
برخی کاربردهای تست نوار عصب و عضله که در جهت معاینه دقیقتر به کار می‌آیند عبارتند از:
- بررسی عملکرد درست یا نادرست اعصاب محیطی، حسی و حرکتی عضلات
- تعیین محل آسیب وارد شده
- تعیین نوع اختلال ایجاد شده
- تخمین زمان ورود آسیب
- بررسی بهبود یا بدتر شدن اندام آسیب دیده
- تعیین نوع درمان توسط پزشک
- در تزریق موضعی نیز می‌توان از تست نوار عصب عضله استفاده کرد
- استفاده از نوار عصب در بیماریهای رادیکولوپاتی و آسیب عصب در اثر فتق دیسک یا آرتروز
- استفاده از تست نوار عصب و عضله در تشخیص سندرم تونل کارپ یا CTS
- بعضی بیماران دارای چندین دیسک کمر یا چند دیسک گردن می‌باشند و در بسیاری از موارد به کمک آزمایش نوار عصب و عضله می‌توان فهمید کدام دیسک به عصب فشار وارد می‌کند.
- در بیماران مشکوک به فتق دیسک کمر و یا دیسک گردن با انجام نوار عصب و عضله می‌توان از وجود ضایعات اکسونال یا عدم وجود آن اگاه شد. وجود ضایعات فعال به نفع درمان جراحی است و عدم وجود ضایعه فعال امکان درمان غیرجراحی دیسک را برای پزشک محیا می‌کند.
تفسیر آزمایش نوار عصب عضله
تفسیر نتایج نوار عصب عضله عموما پیچیده و به عهده پزشک معالج می‌باشد. اما اگر این تست نرمال نباشد و پزشک انجام دهنده نوار عصب و عضله در قسمت impression آن نتایجی را نوشته باشد به معنی فشار و یا صدمه به عصب در یک ناحیه است که اغلب با شدت خفیف، متوسط و شدید نشان داده می‌شود.
همانطور که عنوان شد تفسیر نتایج نوار عصب و عضله باید توسط پزشک متخصص ارجاع دهنده صورت بگیرد.
دلایل استفاده از نوار عصب و عضله
به چند دلیل توصیه می‌شود از نوار عصب عضله برای درمان بیماری‌هایی که توسط آن بهبود می‌یابند، استفاده شود.
این دلایل شامل موارد زیر است:
- بیماری‌هایی مثل دیابت که باعث ایجاد التهاب عصبی در بدن می‌شوند و علائمی شبیه به دیسک ایجاد می‌کنند، جراحی دیسک نه تنها موثر نخواهد بود بلکه باعث بدتر شدن بیماری می‌شود، بررسی نوار عصب عضله به افتراق این حالات کمک می‌کند.
- تست نوار عصب عضله علاوه بر نشان دادن شدت آسیب، محل درگیری عصب را نیز نشان می‌دهد و کمک بسیاری به پزشک می‌کند تا به راحتی بتواند تصمیم بگیرد که بیمار طی عمل جراحی درمان شود یا با همان درمان‌های غیر جراحی برای بهبود بیمار تلاش کند.
- از دیگر علل‌های شایع بین بیماران، ضایعات مربوط به دیسک گردن و کمر است که بدون شک نوار عصب عضله در تشخیص و درمان این مشکلات نقش اساسی دارد و بیماران با مراجعه به کلینیک و انجام تست از این مشکلات رهایی می‌یابند.
مرکز تست نوار عصب عضله لاله در تهران
برای انجام تست نوار عصب عضله در تهران و دریافت نوبت جهت مشاوره درمانی با دکتر متخصص طب فیزیکی با ما در ارتباط باشید. همکاران ما در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی لاله به صورت کامل شما را راهنمایی می‌کنند.
دیدگاهتان را بنویسید