ارتوزهای اندام فوقانی چیست؟
ارتوزهای اندام فوقانی به دلیل پیچیدگی دست انسان با ارتزهای دیگر تفاوت دارد. متحرک یا بیحرکت نگه داشتن بسیاری از حرکات مفصلی، بخش‌های انگشتی کوتاه، لایه‌گذاری بافت‌های نرم کوچک برای نوارها و قسمت‌های دیگر باید در نظر گرفته شود. در طراحی ارتزهای اندام فوقانی باید به کارایی مکانیکی و اندازه بودن ارتز توجه شود، چون بیماران زمانی می‌توانند با پشتکار از ارتز اندام فوقانی استفاده کنند، که هنگام استفاده از آن راحت باشند.
بنابراین ساخت و طراحی بخش‌های کوچک، محدودیت‌های لایه‌گذاری بافت نرم و تعدد حرکات مفصلی ایجاب می‌کند که متخصص طراحی و ساخت ارتوز اندام فوقانی مهارت بالایی در حل مسئله داشته باشد و بتواند یک ارتز مناسب و موثر را با دقت تهیه کند. دوره موثر بستن بریس غالباً محدود است و پس از دستیابی به اهداف درمان دیگر نیازی به استفاده از بریس نیست. با این توصیف چنانچه بیمار از اهداف درمان به خوبی اطلاع داشته باشد، یا این که ارتز بیمار را قادر به انجام فعالیت‌هایی کند که انجام آن‌ها به روش‌های دیگر ممکن نیست، انگیزه وی برای استفاده از ارتز و پذیرش آن بالاتر می‌رود.
ارتزهای اندام فوقانی می‌توانند برای اهداف زیادی استفاده شوند. برخی از کاربردهای رایج آن‌ها عبارتند از: ثابت نگه داشتن محل شکستگی یا مفاصل ناپایدار، بیحرکت نگه داشتن مفاصل برای تسریع روند بهبود آن‌ها، اصلاح یا پیش‌گیری از انقباض مفاصل، اصلاح دررفتگی مفاصل یا تنظیم ناهماهنگی تاندون‌ها، جلوگیری از تشکیل بافت زخم، حفظ راستای صحیح مفصل، کمک به حرکت مفاصل و کاهش تنوس ماهیچه‌ای در عضلات اسپاسم شده.
ارتزهای اندام فوقانی برای درمان چه مشکلات و بیماری‌هایی کاربرد دارد؟
به طور کلی مشکلات اسکلتی عضلانی شامل آسیب‌های ناشی از تروما، ورزش و آسیب‌های مرتبط با کار می‌شوند. همچنین از ارتزهای اندام فوقانی اغلب برای بیمارانی که مشکلات عصبی دارند، مانند سکته مغزی، آسیب مغزی ناشی از تروما (TBI)، ام اس (MS)، فلج مغزی (CP)، آسیب نخاعی (SCI) و آسیب عصب محیطی استفاده می شود. معمولا در صورت وجود آرتروز از ارتوز اندام فوقانی هم استفاده می‌شود.
انواع ارتوز اندام فوقانی
- فینگر اسپیلینت
- اُرتزهای شکستگی
- تامب اسپیکا
- البو بریس
- اسپیدر اسپیلنت
- سافت کوکاپ اسپیلنت
- اسلینگ
- بریس ابدکشن شانه
- سارمینتو
- ریجاید کوکاپ اسپیلنت
- هینگد البو بریس
ترکیبات مورد استفاده در ساخت ارتز اندام فوقانی
ترکیبات مورد استفاده در ساخت ارتز اندام فوقانی شامل ترموپلاستیک‌های با درجه حرارت پایین می‌باشند. ارتوز اندام فوقانی را می‌توان برای تناسب و سایر ویژگی‌ها به صورتی سفارشی ساخت. مواد مورد استفاده دیگر شامل گچ، فلز، بند و چسب هستند. ارتوپد فنی می‌تواند ارتزهای سفارشی اندام فوقانی را با توجه به نیازهای فرد بسازد.
وظایف ارتزهای اندام فوقانی
- افزایش دامنه حرکت (ROM)
- جلوگیری از حرکت اندام برای کمک به ترمیم بافت
- ایجاد کشش برای اصلاح یا جلوگیری از گرفتگی عضلات
- کمک برای دستیابی به عملکرد پیشرفته
- به عنوان افزونه‌ای برای دستگاه‌های کمکی
- کمک به اصلاح ناهنجاری‌ها
- جلوگیری از حرکات ناخواسته مفصل
یک مطالعه نشان داد که با استفاده از ارتوزهای اندام فوقانی مقابله کننده با نیروی گرانشی، بیمارانی که دچار سکته مغزی شده‌اند می‌توانند دست آسیب دیده را برای گرفتن اشیاء باز کنند.
مشکلات عدم استفاده از ارتوزهای اندام فوقانی
صرف نظر از جایی که ارتزهای اندام فوقانی برای آن‌ها استفاده می‌شود، این ارتوزهای اندام فوقانی به طور کلی مزایایی دارند و پزشک با شما در مورد این که کدام یک از این روش‌های درمانی برای شما مهم‌تر است صحبت کرده؛ تا شما را راهنمایی کند که بهترین برنامه درمانی را برگزینید. عدم استفاده از آن‌ها مشکلات زیر را به دنبال دارد. این مشکلات عبارتند از:
- عدم توانایی انجام فعالیت‌های عادی زندگی روزمره
- بهبود نیافتن عملکرد اندام فوقانی
- عدم کاهش درد
- عدم افزایش دامنه حرکتی
- عدم جلوگیری از هر گونه حرکت ناخواسته
- عدم حفاظت از یک منطقه خاص در برابر آسیب مجدد
- عدم کمک به اصلاح هر گونه ناهنجاری یا بدفرمی
- عدم بهبود قدرت
- عدم کمک به درمان
ما به این بیمار‌ها میتونیم کمک کنیم
- سکته
- فلج
- اسپاستیسیتی
- شکستگی
- تاندونیت
- ضربه
- آسیب نخاعی
- آسیب مکرر به عنوان مثال آرنج تنیس بازان
- آسیب عصب محیطی
- سوختگی شدید
- آرتروز
- بعد از جراحی
- بدشکلی‌ها
نکات و مراقبه‌ها و نحوه استفاده
بسیاری از ارتزهای اندام فوقانی نیازی به تعمیر و یا شرایط نگهداری خاصی ندارند یا این تعمیرات و شرایط بسیار جزئی‌اند. این مساله به خصوص برای ارتزهای ثابت و برای مواردی که به طور موقتی استفاده می‌شوند، صادق است.
پوسته پلاستیکی ارتز را می‌توان با یک دستمال تر پاک کرد، و موادی که زیر پوسته ارتز اندام فوقانی قرار دارند می‌تواند شسته شده یا تعویض شوند. ممکن است لازم باشد وضعیت بیمار به صورت دوره‌ای بررسی شود تا اطمینان حاصل شود که ارتز متناسب با شرایط اوست. در ارتزهای متحرک ممکن است نیاز به تنظیم و جایگزین کردن بخش‌های فنری و کشی فرسوده، نوارهای لاستیکی و غیره باشد.
کاربرد ارتوزهای اندام فوقانی
- کمک به فعالیت‌های عادی زندگی روزمره فرد
- بهبود عملکرد اندام فوقانی
- کاهش درد
- افزایش دامنه حرکت
- جلوگیری از هرگونه حرکت ناخواسته
- محافظت از یک منطقه خاص در برابر آسیب مجدد
- کمک به اصلاح هرگونه ناهنجاری
- بهبود قدرت
- کمک به شفا
