نوار عصب و عضله یک روش درمانی نیست. در واقع تستی است که توسط آن می‌توان عملکرد و حالت سیستم عصبی و شرایط بیماری فرد را تشخیص داد. از دلایل رایج مراجعه بیماران به متخصص طب فیزیکی و توانبخشی برای انجام این تست، تشخیص و درمان مشکلات دیسک گردن و کمر نام برد.
نوار عصب و عضله چیست؟
نوار عصب و عضله همانطور که از معنای لغوی‌اش پیداست یک تست برای پی‌بردن به عملکرد سیستم عصبی با کمک فرایند انتقال الکتریسیته داخل بدن است. انتقال پیام‌هایی مانند احساس درد، لمس، فشار، گرما و … داخل بدن از مغز به تمام اندام‌ها از طریق عصب و همچنین انتقال دهنده‌های عصبی انجام می‌شود.
اگر عصب نتواند کار خود را به درستی انجام دهد انتقال پیام و امواج دچار مشکل خواهند شد. بوسیله نوار عصب و عضله می‌توانیم سرعت، شدت، اختلال در انتقال و دیگر مشکلات امواج الکتریکی داخل بدن را بررسی کنیم.
دلایل استفاده از نوار عصب و عضله
- بیماری‌هایی مانند دیابت التهاب عصبی علائمی شبیه به دیسک ایجاد می‌کنند. در چنین شرایطی جراحی نه تنها شرایط را بهتر نمی‌کند بلکه بدتر هم می‌کند. می‌توان با بررسی نوار عصب و عضله به تشخیص حالات بیمار در چنین شرایطی پرداخت.
- نوار عصب و عضله علاوه بر مشخص کردن محل دقیق عصب، میزان آسیب را هم مشخص می‌کند تا پزشک بتواند با بررسی شدت آسیب در هر نقطه مسیر درمان را مشخص کند. (جراحی یا درمان‌های غیر جراحی)
- یکی از دلایل رایجی که سبب می‌شود تا بیماران برای نوار عصب و عضله به پزشک مراجعه کنند، تشخیص و درمان مشکلات دیسک گردن و کمر است.
معمولا تست عصب و عضله با هم انجام می‌شوند؛ به این صورت که ابتدا عصب را در یک ناحیه تحریک کرده و پاسخش را از پوست دریافت می‌کنند، سپس نقطه‌ای از عصب را دوباره تحریک کرده و پاسخش را از عضله دریافت می‌کنند.
تست نوار عصب و عضله در مرکز لاله در تهران
در یک بررسی اجمالی می‌توان گفت که فرایند الکترودیاگنوستیک معمولا بر انجام دو نوع تست نوار عصب و عضله پایدار است؛ که این دو نوع به شرح ذیل انجام می‌شود:
- الکترومیوگرافی یا همان نواری که از عضله گرفته می‌شود
- مطالعه هدایت عصبی که اصطلاحا به آن نوار عصبی می‌گویند
دقت تست نوار عصب و عضله زیاد نیست و این امکان وجود دارد که حتی با وجود مشکل، نوار هیچ اختلال عصبی را نشان ندهد.
نوار عصبی برای درمان و تشخیص چه بیماری‌هایی استفاده می‌شود؟
پزشکان از تست‌های الکترودیاگنوسیت برای تشخیص بیماریهای ذیل استفاده می‌کنند:
- سندروم تونل کارپال
- سندروم فشار به عصب آلنا در مچ دست
- دردهای سیاتیک
- دردهای گردن
- تاثیر دیابت بر روی اعصاب
- آسیب‌های وارد شده به عصب پس از ضربه
کاربرد تست نوار عصب و عضله
تست نوار عصب و عضله در روند درمان بیماریهای زیر تاثیر به سزایی دارند:
- دردهای ناشی ز مشکلات دیسک مانند دردهای سیاتیک
- بی‌حسی یا گزگز اندام‌های بدن
- گیر افتادن عصب اولنار (فشار بر روی عصب پشت آرنج)
- سندروم خروجی قفسه سینه (فشار بر روی شبکه بازویی)
- سندروم تونل کارپ (فشار بر روی عصب مدیان)
اقدامات پیش نیاز جهت انجام تست نوار عصب عضله
قبل از انجام تست نوار عصب عضله باید به موارد زیر دقت داشته باشید:
- محل انجام تست نوار عصب و عضله بایستی پاکیزه باشد.
- لباس بیمار برای قسمت مورد نظر گشاد باشد تا عضو مورد نظر را بتوان در حین گرفتن نوار عصب و عضله تا منطقه مورد نیاز، بدون پوشش نمود.
پیش از انجام تست نوار عصب و عضله این اطلاعات را حتما در اختیار پزشک قرار دهید:
- ابتلا به بیماریهای عفونی خاص نظیر هپاتیت و ایدز
- استفاده از داروهایی مانند آسپرین یا وارفارین (این داروها باعث اختلال انعقادی می شوند).
- ابتلا به بیماریهای اختلال سیستم انعقاد خونی نظیر هموفیلی
- خونریزی غیرعادی در نقاط مختلف بدن
- مصرف داروهای خاص
- استفاده از باطری در قلب شما
قابل ذکر است انجام تست نوار عصب و عضله در مورد زنان حامله یا نوزادان هیچگونه ممنوعیتی نداشته و تست نوار عصب و عضله تمامی افراد قابل انجام است.
ما به این دردها و بیماری‌ها می‌توانیم کمک کنیم
- وجود درد در قسمت‌های مختلف بدن
- احساس ضعف و خستگی
- احساس گزگز و مورمور شدن در نقاط مختلف بدن
- احساس بی‌حسی در اندام مختلف بدن
- کمردرد با علایم انتشاری و وجود فشار دیسک یا ارتروز روی کمر
- گردن درد با علایم انتشاری و وجود فشار دیسک یا ارتروز روی گردن
- سندروم تونل کارپ
- سندروم خروجی قفسه سینه
- گیر افتادن عصب اولنار
- دردهای ناشی از مشکلات دیسک
- احساس مور مور، گز گز و بی‌حسی اندام‌ها
- تشخیص فشار روی ریشه‌های عصبی
آیا انجام این تست دردناک است؟
احساس درد کاملا به میزان تحمل فرد بستگی دارد. برخی از افراد درد ناشی از نوار عصب و عضله را بسیار خفیف می‌دانند، در صورتی‌که برخی دیگر ممکن است دردی احساس نکنند. اگر طی فرایند تست درد غیر متعارفی احساس کردید، حتما آن را با شخص گیرنده تست در میان بگذارید تا پزشک نحوه انجام تست را تغییر دهد.
البته که این اتفاق به ندرت ممکن است برای کسی پیش بیاید که درد آنچنان طاقت فرسا و غیر قابل تحمل باشد که پزشک تست را متوقف کند. به طبع اگر تست تا پایان ادامه پیدا نکند نتیجه حاصل هم کامل نخواهد بود. می‌توانید برای کاهش درد از مسکن‌هایی مانند دیازپام یا آرام بخش‌های موضعی مانند لیدوکائین استفاده کنید.
دیازپام عموما برای کودکانی که نمی‌توان بی‌قراری‌هایشان را هنگام انجام تست کنترل کرد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عوارض نوار عصب و عضله چیست؟
مهمترین مزیت نوار عصب و عضه این است که عارضه ندارد و در کلیه بیماران مانند بیماران قلبی، خانم‌های باردار و نوزادان و افراد دارای فلز در بدن (بر خلاف ام ار ای) قابل انجام است.
مدت زمان انجام تست چقدر است؟
مدت زمان انجام نوار عصب و عضله به شرایط بیمار، درخواست پزشک و جوانبی که باید در مورد بیمار سنجیده شود بستگی دارد. زمان انجام تست می‌تواند با توجه به شرایطی که گفته شد بین 45 دقیقه تا 2 ساعت متغیر باشد.
اگر با توجه به شرایط بیمار زمان انجام تست بیش از این مقدار طولانی باشد برای اینکه بیمار خسته نشود تست را در جلسات مختلفی انجام می‌دهند. البته این امکان هم وجود دارد که با توجه به تشخیص پزشک تست چند دفعه تکرار شود.
خطرات نوار عصب و عضله چیست؟
ولتاژ پالس‌های الکتریکی مورد استفاده در طول نوار عصب بسیار کم بوده و خطری برای بیمار ندارد و درد زیادی ایجاد نمی‌کند. در نوار عضله، یک سوزن نازک بداخل عضله وارد می‌شود که با سوزن تزریقات بسیار متفاوت بوده و ناراحتی مختصری ایجاد می‌کند.
خطرات به وضعیت پزشکی خاص شما بستگی دارد، اگر دستگاه پیس میکر قلب دارید، به پزشک خود بگویید، زیرا ممکن است اقدامات احتیاطی انجام شود.
