بیماری خار پاشنه پا می‌تواند بر اثر اضافه وزن و استفاده از کفش نامناسب ایجاد شود. از راههای درمان خار پاشنه استفاده از کفش و کفی طبی مخصوص است. همچنین استفاده از خدمات شاک ویو تراپی در تهران که توسط مرکز طب فیزیکی و توانبخشی لاله ارائه میشود، می‌تواند به درمان بیماران کمک کند.
بیماری خار پاشنه چیست؟
خار پاشنه زمانی اتفاق می‌افتد که رسوبات کلسیم در قسمت پایین استخوان پاشنه ایجاد میشود، فرایندی که معمولا طی چند ماه رخ می‌دهد. این بیماری اغلب به علت کشیدگی عضلات و رباط‌های پا، کشش پلانتار فاسیا، و تکرار پاره شدن غشای پاشنه استخوانی اتفاق می‌افتد.
افرادی که به خار پاشنه دچار هستند در ناحیه زیر پای خود، مخصوصا در زیر قسمت جلویی پاشنه احساس درد و سوزش کف پا دارند. این افراد اغلب درد پاشنه پا دارند. درد خار پاشنه از ناحیه پاشنه پا شروع شده و به سمت ناحیه کمان پا می‌رود.
علت درد پاشنه چیست؟
درد پاشنه به علل متفاوتی ایجاد میشود ولی شایعترین علت آن فاسئیت پلانتار Plantar fasciitis است. فاسئیت پلانتار بیماری بسیار شایعی است بطوریکه حدس زده میشود حدود ده درصد از افراد به نوعی در طول زندگی خود درگیر این بیماری می‌شوند.
این بیماری بر اثر التهاب فاشیای پلانتار بوجود میاید، فاشیای پلانتار Plantar fascia یک لیگامان بلند و نازک است که درست زیر پوست کف پای شما قرار گرفته است.
این لیگامان از پاشنه پا به زیر پنجه پا کشیده شده و موجب قوس کف پا میشود. یک سر این رباط به سطح زیرین استخوان پاشنه (Calcaneous) در محلی که به آن توبرکل پاشنه Calcaneal tubercle می‌گویند متصل شده و سر دیگر آن پهن شده و به بند پرگزیمال (بند پرگزیمال اولین بند انگشت است که به کف پا متصل میشود) تمامی انگشتان پا متصل میشود.
باور بسیار شایعی در بین مردم و حتی پزشکان رواج دارد که درد پاشنه به علت خار پاشنه است. گرچه خیلی از افرادی که فاسئیت پلانتار دارند برجستگی کوچک استخوانی در زیر استخوان پاشنه دارند که به آن خار پاشنه می‌گویند، توجه به این نکته مهم است که علت درد، خار پاشنه نیست.
وجود یک برجستگی استخوانی در زیر استخوان پاشنه علت درد آن ناحیه نیست؛ همانطور که با خارج کردن این برجستگی استخوانی درد از بین نمی‌رود. از هر ده نفر یک نفر خار پاشنه دارد ولی همه آنها درد ندارند به طوریکه در برخی موارد، خار در عکس ساده رادیولوژی تشخیص داده میشود، اما فرد هیچ‌گونه علامتی ندارد.
آیا خار پاشنه خطرناک است؟
به طور کلی بیماری خار پاشنه خطرناک نیست و به جز درد و ناراحتی مشکل دیگری برای بیمار ایجاد نمی‌کند. با این وجود طیف وسیعی از موارد وجود دارد که می‌توانند باعث بدتر شدن خار پاشنه شوند. این وارد عبارتند از:
- فعالیت‌های ورزشی مانند دویدن و پریدن که می‌تواند باعث ساییدگی پاشنه و قوس پا شود.
- راه رفتن مکرر، پریدن و دویدن بر روی سطوح سخت
- وارد شدن ضربه به پاشنه پا که باعث کبودی پاشنه و پاره شدن غشایی که آن را می‌پوشاند، میشود.
دلیل بوجود آمدن خار پاشنه پا
برخی از دلایل بوجود آمدن خار پاشنه پا و از علل مهم التهاب فاسیای کف پا عبارتند از:
- اضافه وزن
- افزایش ناگهانی وزن در دوران بارداری
- صاف بودن کف پا
- مشکلات بیومکانیک
- ناهنجاری‌هایی که منجر به راه رفتن غیر عادی میشود
- تمرینات شدید
- سن
همچنین موارد زیر از مهمترین علل و عوامل بروز خار پاشنه است:
- التهاب مفاصل
- پوشیدن کفش نامناسب با پاشنه خیلی بلند و تنگ یا کفش بدون پاشنه و صاف
از عوامل دیگری که باعث پدید آمدن این بیماری میشود، می‌توان از دویدن یا ایستادن به مدت طولانی و چاقی را نام برد. این حالت در موارد معدودی هم در اثر راه‌رفتن زیاد به وجود می‌آید.
سن
سن افراد می‌تواند یکی از عوامل مهم در ایجاد خار پاشنه باشد.
تمرینات شدید
در برخی مواقع تمرینات شدید ممکن است باعث ایجاد خار پاشنه شود.
کفش نامناسب
استفاده از کفش‌های نامناسب از دلایل بوجود آمدن خار پاشنه می‌باشد.
اضافه وزن
از دیگر دلایل ایجاد خار پاشنه اضافه وزن است. افرادی که دارای اضافه وزن بالایی هستند هنگام پیاده روی طولانی، فشار زیادی را بر پاهای خود وارد می‌کنند که ممکن است باعث ایجاد این عارضه گردد.
توقف فعالیت‌هایی که باعث ایجاد فشار و شدیدتر شدن درد میشود اولین مرحله‌ای است که باعث کاهش درد میشود بهتر است انجام دهید. شما باید برای پیشگیری از خارپاشنه نسبت به فشارهایی که در طول روز به پاهای خود وارد می‌کنید مراقب باشید. شما ممکن است نیاز داشته باشید که از انجام فعالیت‌هایی که باعث قرارگرفتن پاها در سطوح سخت میشود مانند دویدن جلوگیری کنید.
علائم خار پاشنه در مردان و زنان
اغلب علائم خار پاشنه پا به صورت واضح بروز نمی‌کند. اما می‌تواند با درد مداوم یا مزمن به خصوص در هنگام پیاده‌روی و دویدن همراه باشد و باعث التهاب در نقطه‌ای که خار پاشنه تشکیل شده است، شود.
همچنین این امکان هم وجود دارد که فرد در ابتدای کار به سبب التهاب و کشیدگی که در فاسیت پلانتار پا به وجود می‌آید، اندکی درد در این ناحیه آسیب دیده احساس کند. در چنین شرایطی مغز استخوان دچار تورم و درد می‌شوند اما به مرور زمان که زائده استخوانی شکل گرفت، درد برطرف شده و خار پاشنه در جای خود باقی می‌ماند.
فراموش نکنید که برطرف شدن درد، نشان دهنده از بین رفتن عارضه و خار پاشنه نیست. در چنین شرایطی ممکن است این سوال ذهن بسیاری از افراد را درگیر کند که از کجا متوجه به وجود آمدن خار پاشنه در کف پایمان شویم؟ برای آنکه پاسخ سوال خود را دریافت کنید به نکاتی که در ذیل به آنها اشاره شده دقت کنید.
از کجا بفهمیم خار پاشنه داریم؟
بسیاری از افرادی که درد پاشنه پا دارند به دنبال پاسخ به این سوال هستند که نشانه های خار پاشنه چیست؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که اگر هر یک از علائم زیر در شما وجود دارد، ممکن است دچار خار پاشنه شده باشید:
- ممکن است صبح‌ها پس از بیدار شدن و با برداشتن اولین قدم، در قسمت پاشنه خود درد شدیدی را احساس کنید که خو می‌تواند یکی از علائم ابتلا به بیماری خار پاشنه باشد.
- پس از نشستن آن هم برای یک بازه زمانی طولانی مدت در صورتی که بخواهید بلند شوید و قدم بردارید، متوجه درد و خشکی در پاشنه پای خود خواهید شد.
- در قسمت پاشنه پای خود احساس درد و کوفتگی دارید و این درد به مرور زمان تشدید میشود.
- پس از پایان یک روز کاری، دچار احساس خستگی در پاهای خود می‌شوید.
- در هنگام راه رفتن بر روی سطوح سخت، احساس درد و ناراحتی می‌کنید.
تمامی مواردی که به آن اشاره شد، نشان دهنده وجود خار پاشنه در قسمت کف پای شما هستند که باید نسبت به درمان آن اقدام نمایید. شایان ذکر است شما به تنهایی نمی‌توانید اطمینان از ابتلا به این بیماری را حاصل کنید و یا آن را با روش‌های خود درمان کنید. به همین دلیل بهتر است جهت بهبود شرایط جسمانی و کاهش درد از یک پزشک حاذق کمک بگیرید.
راههای درمان خار پاشنه پا بدون جراحی
خوشبختانه شیوه‌های بسیار ساده و آسانی برای درمان خار پاشنه وجود دارند. بررسی‌ها نشان دهنده آن است که این بیماری به 90 درصد از روش‌های درمان خار پاشنه متداول جواب می‌دهد و نیازی به انجام جراحی وجود ندارد. تنها در صورتی که بیمار تمامی راههای درمانی را امتحان کرده و به نتیجه نرسیده باشد ، پزشک تصمیم به انجام عمل جراحی می‌گیرد.
به طور کلی تمامی شیوه‌های درمانی در راستای کاهش خار پاشنه در قسمت بافت نرم پاشنه انجام و تجویز می‌شوند تا با استفاده از تکنیک‌های گوناگون دوباره پا را بتوانند به حالت عادی خویش برگردانند. در این مرحله پزشک با توجه به نیاز بیمار، روش‌های درمانی متفاوتی را برای او تعیین می‌کند.
برخی از راههای درمان خار پاشنه شامل موارد زیر است که پس از معاینه توسط متخصص به بیمار پیشنهاد میشود:
- شاک ویو تراپی خار پاشنه
- کفی و کفش مخصوص
- استراحت کافی
- ماساژ درمانی
کفی و کفش طبی مخصوص خار پاشنه پا
افرادی که دچار خار پاشنه هستند می‌توانند از کفش‌هایی که نرم و دارای پاشنه‌های پهن هستند استفاده کنند، زیرا کمک می‌کند تا هنگام پیاده روی و ایستادن طولانی مدت درد کمی را احساس کنید.
زمانی که پای خود را روی زمین قرار می‌دهید و قدم برمی‌دارید فشاری بر روی کف پا ایجاد میشود که باعث ایجاد پارگی کوچک در بافت‌ها می شود. استفاده از کفش‌هایی با پاشنه‌های نرم و یا کفی‌های طبی می‌تواند باعث کاهش این فشارها شود و از پارگی بیشتر بافت جلوگیری می‌کند.
استراحت کافی برای حل علت خار پاشنه
استراحت یکی از ساده‌‌ترین و موثرترین روش‌هایی است که برای بیماران مبتلا به خار پاشنه توصیه میشود. در این مرحله بیمار باید از انجام هر گونه فعالیت ورزشی سنگین و غیر اصولی خودداری نماید. به طور کلی بسیاری از ورزش‌هایی که بدون در نظر گرفتن توان جسمی فرد انجام می‌شوند، جزو اصلی‌ترین علت خار پاشنه قرار می‌گیرند؛ بنابراین بهتر است تا از انجام آنها خودداری کنید.
در مرحله استراحت می‌توانید کف پای خود را با کمک کمپرس سرد و یخ ماساژ دهید. انجام این نوع ماساژ به مدت 10 تا 15 ثانیه و همچنین سه بار در روز، خاصیت تسکین‌دهندگی فراوانی دارد و در عین حال التهاب ناحیه آسیب دیده را به میزان قابل توجهی نیز کاهش می‌دهد.
ماساژ درمانی برای رفع علائم خار پاشنه
ماساژ پاشنه پا نیز یکی از بهترین شیوه‌های درمان خار پاشنه به شمار می‌رود. اگر در هنگام ماساژ درمانی از روغن‌های گیاهی مانند روغن بادام تلخ، روغن نارگیل، روغن اکالیپتوس و روغن کنجد استفاده کنید اثرات مثبت آن چندین و چند برابر خواهد شد.
لازم به ذکر است که حرکات کششی و ورزشی بسیار خوبی برای درمان بیماری خار پاشنه وجود دارند. بنابراین پزشکان توصیه می‌کنند از ماساژ درمانی، قبل و بعد از انجام حرکات کششی استفاده نمایید تا بتوانید شاهد بهترین نتیجه ممکن جهت رفع علائم و بهبود خار پاشنه باشید.
اگر خار پاشنه درمان نشود چه میشود؟
در صورت عدم درمان قطعی خار پاشنه مشکلات زیر برای شما ایجاد خواهد شد:
- درد هنگام راه رفتن
- مشکلات راه رفتن و لنگیدن
- سلامت جسمانی ضعیف و تناسب اندام ضعیف
درد هنگام راه رفتن
اگر خار پاشه درمان نشود، هربار که پاشنه پا به زمین برخورد می‌کند احساس درد خواهید داشت. حتی اگر سعی کنید به آرامی راه بروید، باز هم درد شما را آزار خواهد داد. در ابتدا درد پاشنه پا به صورت متناوب است ولی در صورت عدم درمان به موقع، به یک درد ثابت و دائمی تبدیل خواهد شد.
بسیاری از افراد به دلیل وجود درد شدید در پاشنه پا، ترجیح می‌دهند کمتر راه بروند. توجه به این نکته ضرروری است که درد ناشی از خار پاشنه پس از یک دوره عدم تحرکی در طول روز بدتر خواهد بود. به عنوان مثال این درد پس از بلند شدن از رختخواب در صبح شدیدتر است. علاوه بر این، دنبال کردن سبک زندگی کم تحرک نیز می‌تواند منجر به سایر مشکلات سلامتی در فرد شود.
مشکلات راه رفتن و لنگیدن
وضعیت بدنی خوب کمک می کند تا بدن شما در هنگام راه رفتن در یک راستا قرار بگیرد. اگر در حین راه رفتن احساس درد داشته باشید، بر نحوه راه رفتن شما تاثیر منفی می‌گذارد. بسیاری از افراد برای اجتناب از درد ناشی از خار پاشنه ممکن است در حالت لنگیدن راه بروند.
با راه رفتن غیرعادی، شما مستعد ابتلا به مشکلات اضافی پا و مچ پا مانند بونیون، رگ به رگ شدن مچ پا، و شکستگی پا هستید. همچنین ممکن است در ناحیه کمر، لگن و زانو دچار درد شوید، زیرا بدن شما در هنگام راه روفتن در یک راستا قرار ندارد.
سلامت جسمانی ضعیف و تناسب اندام ضعیف
اگر راه رفتن باعث درد می شود، ممکن است از دویدن، ورزش و سایر فعالیت‌هایی که شامل استفاده از پاها میشود، خودداری کنید. فعالیت بدنی و ورزش برای سلامت کلی ضروری هستند.
سخن پایانی در مورد بیماری خار پاشنه
در نهایت باید به این موضوع اشاره کنیم که بیماری خار پاشنه تحت هیچ‌عنوان مسئله نگران کننده‌ای نیست. شما برای پیشگیری و درمان خار پاشنه کافی است کمی سبک زندگی خود را تغییر دهید.
منظور از نکته‌ای که به آن اشاره شد این است که اگر اضافه وزن دارید به شیوه‌های اصولی آن را کاهش دهید. از خوراکی‌ها و مواد غذایی سالم در برنامه غذایی روزانه خود استفاده کنید و حتما ورزش‌های سبک و استاندارد را در برنامه روزانه خود جایگزین نمایید تا هرگز دچار بیماری خار پاشنه پا نشوید.
برای آنکه روند درمان خود را در مسیر صحیح پیش ببرید و بهبود را تسریع ببخشید بهتر است از پزشکی حاذق کمک بگیرید و از درمان های خانگی به شدت دوری کنید، مگر در صورتی که پزشک آموزش‌های لازم را به شما داده باشد. در غیر این صورت این امکان وجود دارد که بر اثر ابتلا به چنین عارضه ساده‌ای مجبور به انجام عمل جراحی بشوید.
1 دیدگاه
با سلام توضیحات بسیار جامع وشفاف بود سپاسگزارم🙏