طب فیزیکی و توانبخشی با استفاده از روش‌های غیرجراحی به درمان بیماران کمک می‌کند. متخصص طب فیزیکی و توانبخشی یک پزشک است که درمان و بهبودی بیماران را از طریق استفاده از تمرینات فیزیکی، روش‌های توانبخشی و داروهای ضروری انجام می‌دهد. این پزشکان به بررسی تاثیر تمرینات فیزیکی بر اصلاح وضعیت عضلات و افزایش ظرفیت‌های فیزیولوژیکی بدن می‌پردازند. در این مقاله قصد داریم …
طب فیزیکی و توانبخشی چیست؟
طب فیزیکی و توانبخشی یک تکنیک پزشکی بر مبنای درمان فیزیکی و غیرجراحی مشکلات عضلانی، استخوانی، مفاصل، رباط، تاندون‌ها، سیستم عصبی بدن و … با هدف بازگشت و اصلاح عملکردهای طبیعی می‌باشد. دکتر طب فیزیکی روش‌های درمانی متفاوتی برای بهبود اختلالات پیش آمده برای بیمار دارند که برخی از آنها به شرح ذیل می باشد:
- نظارت بر برنامه‌های درمانی (فیزیوتراپی)
- تشخیص از طریق آزمایش‌های هدایت عصبی
- الکترومیوگرافی
- درمان آسیب‌های جسمی و معلولیت‌های بدنی
- تزریق اپیدورال با هدایت فلوروسکوپی
- تزریق با هدایت سونوگرافی
کاربردهای طب فیزیکی و توانبخشی چیست؟
مخاطبان طب فیزیکی و توانبخشی طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها و مشکلات (آسیب‌دیدگی، دردهای اسکلتی، دردهای عضلانی و …) را تشکیل می‌دهند.
کسانی که دچار آسیب دیدگی اعضای بدن به هر دلیلی شده‌اند بهتر است پیش از آنکه اقدام به جراحی کنند، حتما از یک متخصص طب فیزیکی مشاوره بگیرند، چرا که عمل جراحی به هر دلیل و مربوط به هر عضوی از بدن با هر روشی که باشد باز هم عوارض جانبی مخصوص به خود را دارد، در حالی که یک متخصص طب فیزیکی می‌تواند شمارا با طیف وسیعی از روش‌های درمانی گوناگون بدون نیاز به جراحی آشنا کند.
روش‌های درمان با طب فیزیکی برای هر فردی با توجه به شرایط و مشکلی که با آن رو به رو شده متفاوت است. به همین دلیل پس از معاینه توسط متخصص، برنامه درمانی مخصوص به بیمار تجویز می‌شود. این برنامه شامل موارد گوناگونی از جمله تجویز دارو، برنامه‌های توانبخشی، دستگاه‌های پشتیبانی مانند اورتوتیک و … می‌باشد.
نقش طب فیزیکی در توانبخشی
متخصصان طب فیزیکی با هدف بازگرداندن عملکردهای اختلال یافته به بررسی کل بدن به جای یک عضو می‌پردازند، تا بتوانند با زیر نظر گرفتن تمام قسمت‌های متحرک بدن، منشا اصلی اختلال یا آسیب دیدگی را پیدا کنند.
هنگامی که فرایند توانبخشی بر روی یک بیمار بر اساس اصول طب فیزیکی آغاز شود، یک تیم توانبخشی متشکل از پزشکان و متخصصان طب فیزیکی، روانشناس، مدیران مراقبت و دیگر متخصصانی که به مشکلی که بیمار با آن رو به رو شده اشراف دارند بر سیر درمانی فرد نظارت خواهند کرد.
یکی از نقش‌های مهم متخصصان استفاده از روش‌های درمانی بدون جراحی برای مدیریت درد و آسیب است. این روند می‌تواند شامل تجویز دارو، ورزش‌های انعطاف‌پذیری، استفاده از صندلی‌های کمکی و … باشد.
البته شایان ذکر است که اگر روند بهبود فرد نیازمند جراحی باشد، باز هم نظر یک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی قبل و بعد از جراحی لازم است. یک متخصصی توانبخشی در موارد زیر به شما کمک می‌کند:
- روش‌های ورزشی درستی که به بهبودتان کمک می‌کند را یاد بگیرید و انجام دهید.
- برنامه توانبخشی مناسب با شرایط بدنی و بیماری خود را بشناسید.
- به عنوان یک مشاور تغذیه مناسب به شما کمک می‌کند تا برنامه غذایی مناسب با بدن خود را بشناسید.
- تجویز و مدیریت داروهای مناسب با طبع بدنی روند مثبتی داشته باشد.
- با روش تزریق کمک می‌کند تا درد نواحی آسیب دیده یا ضرب دیده کاهش و بهبود پیدا کند.
- عملکردهای مغزی پس از سکته بهبود پیدا کند.
- عملکرد اعصاب و نخاع پس از آسیب به حالت عادی بازگردند.
مزایای طب فیزیکی و توانبخشی
طب فیزیکی و توانبخشی به شیوه‌ای موثر برای بهبود عملکرد جسمی و روحی افراد بعد از صدمات و بیماری‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این درمان‌ها به وسیله تمرین درمانی و تکنیک‌های مختلف فیزیکی، باعث بهبود حالت جسمی، کاهش درد و ناتوانی می‌شوند.
مزایای درمان با استفاده از طب فیزیکی شامل موارد زیر است:
- افزایش قابلیت حرکت
- بهبود انعطاف‌پذیری
- توانبخشی عضلات
- کاهش درد
- افزایش تعادل
- کنترل بیشتر بر روی حرکات بدن
- افزایش میزان استقامت بدن
استفاده از درمان فیزیکی و توانبخشی همچنین می‌تواند برای افرادی که از اضطراب، افسردگی و تنش روانی رنج می‌برند نیز مفید باشد. تمرینات فیزیکی، باعث ترشح هورمون‌های خوش‌حالی و افزایش اعتماد به نفس می‌شوند و در نتیجه منجر به بهبود حالت روحی و عملکرد شناور افراد می‌گردد.
روش درمان طب فیزیکی به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
طب فیزیکی و توانبخشی درمانی بر مبنای استفاده از تکنیک‌های غیر جراحی است، به همین دلیل از روش‌های مختلفی مانند هدایت عصبی، تزریق محیطی مفصل، تزریق ماشه‌ای، سونوگرافی اسکلتی – عضلانی، اسپاستیستی و … می‌باشد. روش‌های درمانی شامل موارد زیر است:
- هدایت عصبی (NCS)
- تزریق ماشه‌ای
- الکترومیوگرافی (EMG)
- تزریق محیطی مفصل
- سونوگرافی اسکلتی – عضلانی
- اسپاستیستی
- فیزیوتراپی
هدایت عصبی (NCS)
با استفاده از الکترود، محل آسیب دیده سیستم عصبی را مشخص می‌کنند.
تزریق ماشه‌ای
با استفاده از لیدوکایین یا درای نیدلینگ به صورت ماشه‌ای به نقطه آسیب‌دیده تزریق می‌شود.
الکترومیوگرافی (EMG)
در این روش یک سری سوزن‌های ریز متصل به الکترود به عضلات وارد می‌شوند تا عملکرد عضلات و اعصاب بدن را اندازه‌گیری کنند.
تزریق محیطی مفصل
این تکنیک شامل تزریق به مفصل و بافت نرم بدن برای درمان و تشخیص اختلالات بدن می‌باشد.
سونوگرافی اسکلتی – عضلانی
این تکنیک برای هدایت تزریق و ارزیابی ناهنجاری‌های بافت نرم بدن انجام می‌شود.
اسپاستیستی
این روش درمان پس از آسیب سیستم عصبی مرکزی (سکته مغزی، فلج مغزی و …) بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی در واقع مجموعه کاملی از روش‌های طب فیزیکی و توانبخشی گفته شده، اپیدورال، رادیوفرانسی، طب سوزنی، پی آر پی، درمان سلول های بنیادی و … می‌باشد.
تفاوت طب فیزیکی و فیزیوتراپی چیست؟
یک متخصص فیزیوتراپیست زمان بیشتری را صرف علم‌آموزی خود می‌کند به طبع علم استفاده از تکنیک‌های درمانی بیشتر و پیشرفته‌تری مانند ارتوپدی، نورولوژِی، الکترومیوگرافی و ام آر آی را هم خواهد داشت.
با تمامی این تفاسیر متخصص فیزیوتراپیست هم دارو تجویز نمی‌کند و درمانی انجام نمی‌دهد. در هر دو تکنیک درمانی، تنها بیماری را شناسایی و در روند بهبود بیماری کمک می‌کنند.
متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی درمان واقعی و تمرینات را با استفاده از شرایط دمایی (سرما، گرما، تحریک الکتریکی و …) انجام می‌دهند. در کل می‌توان گفت که این دو رشته همزمان بر روی یک اختلال با تکنیک‌هایی شبیه به هم و ساختار‌هایی کمی متفاوت کار و درمان می‌کنند.
مرکز طب فیزیکی و توانبخشی لاله
کلینیک طب فیزیکی لاله در تهران با بهره‌گیری از تیم منسجم شامل پزشک متخصص طب فیزیکی، فیزیوتراپیست، ماساژ درمانگر و پزشک طب سوزنی و همچنین استفاده از تجهیزات پیشرفته تلاش می‌کند تا بهترین راهکار درمانی را به بیماران ارائه دهد. برای مشاوره درمانی با ما در ارتباط باشید.
دیدگاهتان را بنویسید