کمردرد معمولا در سنین میانسالی و بالاتر به عنوان یک مشکل در نظر گرفته می‌شود، اما مطالعات اخیر بر روی یک جامعه آماری از کودکان و نوجوانان نشان داده است که بیش از یک سوم از آنها کمردرد را تجربه کرده‌اند و تقریباً 9 درصد از آنها دچار کمردرد شدید شده‌اند. در این مقاله قصد داریم به بررسی دلایل کمردرد در کودکان و نوجوانان بپردازیم و همچنین مهم‌ترین علائم کمردرد و بهترین روش های درمان کمردرد در نوجوانان را شرح خواهیم داد.
علت کمردرد در کودکان و نوجوانان چیست؟
کمردرد در کودکان و نوجوانان ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد، اما بر اساس آمار، علت اصلی کمردرد در کودکان و نوجوانان انجام بازی‌های غیر استاندارد و ورزش‌های فشرده است. با وجود اینکه ورزش منظم و استاندارد می‌تواند برای سلامتی نوجوانان مفید باشد و انعطاف‌پذیری آنها را افزایش دهد، انجام تمرینات ورزشی سنگین می‌تواند باعث آسیب دیدگی کمر شود.
علاوه بر این چاقی، بی‌تحرکی بیش از حد، استرس و اضطراب شدید، حمل نادرست کوله‌پشتی و سابقه خانوادگی نیز از جمله دلایلی است که می‌تواند منجر به کمردرد نوجوانی شوند. به عنوان مثال، کودکان و نوجوانان دارای سابقه خانوادگی کمردرد، تقریبا دو برابر سایر کودکان در معرض ابتلا به کمردرد هستند. همچنین شواهد حاکی از آن است که کسانی که در دوران کودکی دچار کمردرد هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کمردرد در بزرگسالی هستند.
انحنای شدید ستون فقرات یکی دیگر از دلایل احتمالی کمردرد به ویژه در دختران نوجوان است. انحنای ستون فقرات ناشی از ضعیف بودن پل‌های استخوانی مهره‌های کمر است که می‌تواند باعث کمردرد شده و با فعالیت‌های ورزشی تشدید می‌شود.
کودکانی که در سنین مدرسه که از کمردرد شکایت دارند معمولا دارای سطوح بالایی از مشکلات روانی و اجتماعی مانند ناراحتی عاطفی و مشکلات رفتاری در فعالیت‌های روزمره هستند.
علائم کمردرد در نوجوانان چه ویژگی هایی دارد؟
بسته به علت زمینه‌ای، درد ممکن است تنها محدود به یک ناحیه خاص از کمر باشد و یا کل ناحیه فوقانی یا تحتانی کمر را شامل شود. به طور کلی علائم کمردرد در نوجوانی می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
- در مراحل اولیه، کمردرد در دوران کودکی و نوجوانی معمولا با شدت کم رخ می‌دهد و کمتر از یک هفته طول می‌کشد.
- معمولا شدت عود کردن کمردرد در این گروه سنی خاص زیاد است.
- پس از عود کردن کمردرد، درد کمر به صورت فزآینده تغییر می‌کند.
در این شرایط ممکن است لازم باشد کودک و نوجوان مبتلا به کمردرد فعالیت‌های روزانه‌اش را کاهش دهد و چند روز به مدرسه نرود.
عوامل خطر کمردرد کودکان و نوجوانان
دلایل زیادی وجود دارد که کودک ممکن است دچار کمردرد شود که در بیشتر موارد کمردرد ناشی از یک مشکل جزئی مانند کشیدگی عضلات است. با این وجود ممکن است کمر درد در نوجوانان ناشی از یک علت جدی‌تر باشد که لازم باشد درمان‌های کلینیکی و فیزیوتراپی کمر انجام شود.
به طور کلی احتمال اینکه کمردرد در کودکان نسبت به بزرگسالان ناشی از یک علت جدی باشد، بیشتر است. این امر به‌ویژه در صورتی صادق است که کمردرد کودک در عرض چند روز بهتر نشود یا شروع به بدتر شدن کند.
موارد زیر جزو عوامل و نشانه های خطرناک کمردرد در نوجوانان و کودکان محسوب می‌شوند:
- اگر کودکان چهار سال یا کمتر دچار کمردرد شوند
- اگر کمردرد در شب تشدید شود و باعث بیدار شدن فرد از خواب شود
- کمردردی که به صورت مداوم است و بیش از چند هفته ادامه دارد
- کمردردی که در پاها نیز احساس می‌شود
در صورت مشاهده هر یک از موارد فوق در کودک خود، حتما به یک متخصص ارتوپد و یا یک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه نمایید
انواع کمر درد در کودکان و نوجوانان
انواع کمردرد در کودکان و نوجوانان شامل موارد زیر است:
- کمردرد عضلانی
- درد ناشی از شکستگی
- فتق دیسک کمر
- کمردرد ناشی از عفونت
- مشکلات ستون فقرات
- کمردرد ناشی از تومورها
کمردرد عضلانی
کمردرد عضلانی شایع‌ترین نوع کمردرد در کودکان و نوجوانان است. این نوع کمردرد اغلب ناشی از کشیدگی عضلات و کشیدگی رباط ها و همچنین ورزش‌های فشرده است. کودکانی که در تمام طول سال به تمرینات ورزش سنگین انجام می‌دهند، بیشتر از سایرین در معرض خطر کمردرد عضلانی هستند.
کودکانی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند نیز می‌توانند به دلیل فشاری که وزن اضافی بر عضلات کمر، رباط ها و استخوان هایشان وارد می کند ممکن است دچار کمردرد شوند.
لازم به ذکر است که استفاده از عکس‌برداری اشعه ایکس، ام آر آی و سایر آزمایش‌های تصویربرداری برای تشخیص کمردرد عضلانی مفید نیستند. انجام آزمایشات بیش از حد به دلیل قرار گرفتن بیش از حد کودک در معرض پرتوهای خطرناک، می‌تواند باعث ایجاد معایب دیگری در کودک شود.
کمردرد ناشی از شکستگی
شکستگی‌های ناشی از فشار وارده به ستون فقرات از علل شایع کمردرد در نوجوانان است. با این وجود فرد ممکن است متوجه آسیب دیدگی نشود، زیرا بروز علائم این نوع کمردرد معمولا زمان‌بر است. علائم کمردرد ناشی از شکستگی بدین صورت است که فرد در محل شکستگی درد احساس می‌کند و حرکت کردن موجب تشدید درد می‌شود. همچنین در هنگام استراحت درد تسکین می‌یابد.
شایع‌ترین نوع شکستگی ستون فقرات، اسپوندیلولیز نامیده می‌شود که یک آسیب استخوانی است که در پشت ستون فقرات اتفاق می‌افتد. این آسیب دیدگی در نوجوانانی که ورزش‌هایی را انجام می‌دهند که شامل خم شدن مکرر به عقب (مانند ژیمناستیک و شیرجه می‌شوند)، رایج‌تر است.
دیسک کمر در کودکان و نوجوانان
دیسک کمر در نوجوانان زمانی ایجاد می‌شود که بالشتک نرم بین دو مهره پاره شود. در این شرایط، ماده ژله‌ای موجود در دیسک از فضای طبیعی خود خارج می‌شود و می‌تواند به اعصاب و نخاع فشار وارد کند.
در کودکان، ماده موجود در دیسک کمر بسیار الاستیک است، که به ستون فقرات کمک می‌کند تا نیروهای غیرعادی را کنترل کند. با بالا رفتن سن، دیسک‌ها خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند و احتمال پارگی بیشتر می‌شود.
علائم دیسک کمر در نوجوانان عبارتند از:
- درد پا
- بی حسی و گزگز در پاها
- ضعف پا
- مشکل در خم کردن یا صاف کردن ستون فقرات
لازم به ذکر است بیرون زدگی دیسک کمر در کودکان بسیار کمتر از بزرگسالان است. با این حال، در صورت وقوع می‌توانند مشکلات جدی ایجاد کند.
کمردرد ناشی از عفونت
نوزادان، کودکان و نوجوانان ممکن است دچار عفونت‌هایی شوند که ستون فقرات آنها را درگیر می‌کند. علائم این عفونت‌ها متفاوت است، اما می تواند شامل کمردرد، تب‌های خفیف و احساس کلی بیماری باشد.
تشخیص عفونت استخوان در کودکان و نوجوانان می‌تواند سخت باشد، اما برخی از علائم و نشانه ها وجود دارد که پزشکان به دنبال آنها می‌گردند. در صورت وجود نتایج غیر طبیعی در آزمایشات خون، پزشکان می‌توانند سرنخ‌هایی از التهاب یا عفونت در کمر بدست آورند. همچنین به کمک تست تصویربرداری می‌توان محل دقیق عفونت را تشخیص داد.
اگر عفونت ناشی از باکتری باشد، کودک باید آنتی بیوتیک مصرف کند. جراحی تنها در صورتی انجام می‌شود که عفونت به نخاع آسیب رسانده باشد و با آنتی بیوتیک بهبود حاصل نشود یا عوارض دیگری ایجاد شود.
مشکلات ستون فقرات در کودکان
اگر تراز ستون فقرات کودک غیرطبیعی باشد، می‌تواند باعث کمردرد شود. این مساله ممکن است باعث تغییر ظاهر پشت کودک نیز شود. گاهی اوقات، تغییر شکل کمر به راحتی قابل مشاهده است، اما باعث درد نمی‌شوند.
دو ناهنجاری ستون فقرات رایج در کودکان عبارتند از:
- اسکولیوز
- کیفوز شوئرمن
اسکولیوز
اسکولیوز یک تغییر شکل است که باعث ایجاد انحنای S شکل در ستون فقرات می‌شود. وقتی به پشت کودک نگاه می‌کنید، می‌توانید تغییر شکل را ببینید.
کیفوز شوئرمن
کیفوز شوئرمن وضعیتی است که باعث خمیدگی شدید در ستون فقرات می‌شود. وقتی از پهلو به کودک نگاه می‌کنید می‌توانید تغییر شکل را ببینید.
کمردرد ناشی از تومور
چندین تومور استخوان غیرسرطانی (خوش‌خیم) و سرطانی (بدخیم) می‌توانند در ستون فقرات ایجاد شوند و باعث کمردرد شوند. در حالی که تومورهای ستون فقرات یک علت بسیار نادر برای کمردرد در کودکان و نوجوانان هستند، یک پزشک ممکن است آن را به عنوان یک احتمال درنظر بگیرد. برخی از تومورها درد زیادی ایجاد می‌کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند.
درمان تومورهای ستون فقرات به نوع تومور بستگی دارد. حتی تومورهایی که سرطانی نیستند ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند زیرا می‌توانند منجر به تغییر شکل ستون فقرات شوند. تومورهای سرطانی در ستون فقرات اغلب به ترکیبی از درمان‌ها از جمله داروها، پرتودرمانی و جراحی نیاز دارند.
ارتباط بین کوله پشتی و درد کمر نوجوانان
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد حمل کوله پشتی های سنگین ممکن است باعث کمردرد در نوجوانان شود. معمولا حمل کوله پشتی های سنگین روی یک شانه ممکن است باعث کشیدگی عضلات این ناحیه به منظور جبران وزن ناهموار شود و در نتیجه درد موضعی یا یک طرفه در شانه و قسمت بالای کمر ایجاد شود.
کوله پشتی های سنگین همچنین ممکن است عضلات گردن را تحت فشار قرار دهند و در ایجاد کمردرد، شانه و درد بازو یا تشدید آن نقش داشته باشند. علاوه بر این لازم است وزن اجسام داخل کوله پشتی به صورت متناسب توزیع شوند. بارگیری نادرست کوله پشتی و خم شدن به جلو در حین راه رفتن می تواند وزن را به طور نامناسب در داخل کیف توزیع کند و باعث فشار بر عضلات کمر شود.
جدیدترین دستورالعمل‌های ارائه شده توسط آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کند که وزن بهینه کوله پشتی کودک باید است به 10 تا 20 درصد وزن بدن کودک محدود شود. مسلما اگر کودک یا نوجوانی از کمردرد پس از آن شکایت کند، منطقی است که وزن کوله پشتی را کاهش دهید.
چه زمانی کمردرد در نوجوانان و کودکان جدی است؟
کمردرد، به ویژه درد شدید در ناحیه کمر در کودکان زیر 10 سال و به ویژه در افراد کمتر از 4 سال، باید به عنوان یک هشدار برای درمان‌های جدی در نظر گرفته شود. این هشدارهای عبارتند از:
- شکستگی مهره
- تومورهای ستون فقرات
- بیماری های عفونی
- سندرم اسب دمی
تومورها و شکستگی‌های ستون فقرات ممکن است با علائم اضافی مانند خستگی، سفتی در ستون فقرات پس از بیدار شدن در صبح، کاهش وزن، کاهش اشتها، تب و حساسیت موضعی در ستون فقرات همراه باشد. درد شبانه، دردی که کودک را از خواب بیدار می‌کند و درد در هنگام استراحت ممکن است مختص تومورها باشد.
کمردرد مرتبط با سندرم دم اسبی ممکن است باعث علائم پیشرونده عصبی سیاتیک و بی اختیاری روده و مثانه شود.
کمردرد خفیف تا متوسط در کودکان و نوجوانان ممکن است به دلیل ضربه مستقیم و ناگهانی به کمر یا در نتیجه زمین خوردن (مانند بازی در زمین بازی یا شرکت در ورزش) رخ دهد و معمولا در عرض چند روز برطرف می شود. کمردرد مداوم، پیشرونده و شدید ممکن است نشان دهنده یک وضعیت پزشکی جدی باشد و توصیه می‌شود فورا به پزشک مراجعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید