امروزه بسیاری از افراد به دلیل سبک نامناسب زندگی و همچنین نشستن طولانی مدت پشت میز در محل کار، از عارضه فتق دیسک گردن رنج می‌برند. درمان غیر جراحی دیسک گردن می‌تواند یک روش مناسب و بی‌خطر باشد که به بهبود شرایط زندگی شما کمک کند. در این مقاله قصد داریم به بررسی روش های غیر تهاجمی درمان دیسک گردن بپردازیم و به صورت مفصل به معرفی فواید استفاده از فیزیوتراپی برای درمان دیسک گردن بپردازیم.
بیرون زدگی یا فتق دیسک گردن چیست؟
فتق دیسک گردن یکی از علل شایع گردن درد محسوب می‌شود که می‌تواند در ناحیه بازوها نیز احساس شود. مشکل دیسک گردن زمانی ایجاد می‌شود که دیسک جابه‌جا شده و باعث فشار آوردن روی عصب مجاور شود. این فشار باعث احساس درد، بی حسی، سوزن سوزن شدن و احتمالا ضعف می‌شود.
درمان دیسک گردن بدون جراحی امکان‌پذیر است. پزشک متخصص می‌تواند با توجه به شرایط فرد، یک سری روشهای محافظه‌کارانه مانند تزریق اپدورال یا بلوک‌های عصبی و همچنین فیزیوتراپی گردن را پیشنهاد دهد.
نقش دیسک در بدن چیست؟
دیسک‌ها بالشتک‌های غضروفی هستند که بین استخوان‌های پشتی (مهره‌ها) قرار گرفته‌اند که ستون فقرات را تشکیل می‌دهند. پیکربندی دیسک شبیه به یک دونات ژله‌ای است که از دو بخش تشکیل شده است:
- یک حلقه بیرونی فیبری سخت
- یک هسته داخلی نرمِ ژل مانند و غنی از آب
در حالی که مهره‌ها، بدن را به حالت عمودی نگه می‌دارند و از نخاع محافظت می‌کنند، دیسک‌ها در حین حرکت بدن، ضربه‌های وارده به ستون فقرات را جذب می‌کنند.
دیسک‌ها نزدیک به اعصاب نخاعی بزرگ قرار می‌گیرند، زیرا اعصاب مانند شاخه‌های درخت از نخاع خارج می‌شوند. از آنجایی که اعصاب بسیار حساس هستند، فتق دیسک (پارگی)، می‌تواند به عصب فشار وارد کند و درد زیادی ایجاد کند. در برخی موارد، خود مواد دیسک می‌تواند به عنوان یک محرک شیمیایی نسبت به اعصاب عمل کند. در موقعیت‌های جدی‌تر، دیسک می‌تواند روی نخاع فشار بیاورد و باعث ضعف و نیاز به جراحی فوری شود.
درد دیسک گردن چگونه است؟
در ناحیه گردن هفت دیسک وجود دارد. گردن فشار چرخشی بیشتری نسبت به سایر نواحی بدن مانند مهره‌های کمر دریافت می‌کند تا بتواند حرکات سر را کنترل کند. از این رو، ستون فقرات گردنی بیشتر در معرض آسیب‌دیدگی دیسک قرار دارد. علاوه بر این، ضربه یا ساییدگی ساده که با افزایش سن مشاهده می‌شود نیز می‌تواند باعث تعدادی از مشکلات رایج دیسک شود.
درد ناشی از دیسک گردن با ترکیبی از موارد زیر شروع می‌شود:
- آسیب عصبی
- التهاب
- اسپاسم عضلانی
آسیب عصبی
در این وضعیت، دیسک آسیب دیده به عصب فشار می‌آورد و باعث ایجاد درد با یک الگوی خاص در پایین بازو می‌شود.
التهاب
التهاب زمانی ایجاد می‌شود که مرکز ژل مانند دیسک نشت کند و اعصاب مجاور را تحریک کند. این عارضه می‌تواند پس از پارگی دیسک (شکستگی در حلقه بیرونی) یا پس از برآمدگی دیسک (نشتی بدون شکستگی در حلقه بیرونی) اتفاق بیفتد.
اسپاسم عضلانی
درد ناشی از اسپاسم عضلانی در نتیجه سفت شدن عضلات در ناحیه آسیب دیده شروع می‌شود.
علائم بیرون زدگی دیسک گردن چیست؟
علائم فتق دیسک گردن، درد را به صورت الگو در امتداد مسیر عصب نخاعی تحت فشار ایجاد می‌کند. همچنین، تحریک آنولوس، حلقه سخت اطراف دیسک، ممکن است باعث درد مکانیکی گردن شود.
به طور کلی علائم آسیب دیدگی دیسک گردن شامل موارد زیر است:
- درد عمیق در گردن و یا بی حسی و سوزن سوزن شدن در بازو و انگشتان
- درد ممکن است با حرکت ناگهانی گردن یا تکان دادن گردن ایجاد شود
- درد با حرکت بدتر می‌شود
- درد گردن ممکن است با نگاه کردن به سمت بالا و دور بدتر شود.
- درد با استراحت بهبود می‌یابد
- ضعف عضلانی (مشکل در نگه داشتن و بلند کردن وسایل)
نحوه تشخیص دیسک گردن
پس از یک شرح حال کامل و معاینه عصبی، پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست می‌تواند درد شما را تا سطح خاصی در ستون فقرات ردیابی کند. از جمله علائمی که به پزشک در تشخیص فتق دیسک گردن کمک می‌کند، ضعف، تغییر در عکس‌العمل‌های غیر ارادی و از دست دادن حس در پوست گردن، بازوها و انگشتان می‌باشد. پس از تشخیص اولیه می‌توان از تست‌های آزمایشگاهی و تصویربرداری برای تایید استفاده کرد.
راههای تشخیص دیسک گردن عبارتند از:
- اشعه ایکس
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- توموگرافی کامپیوتری (CT)
- سی تی میلوگرام
- تست‌های عصبی
اشعه ایکس
با استفاده از اشعه ایکس، تصویربرداری اولیه برای ارزیابی نواحی استخوانی ستون فقرات انجام می‌شود.
تشخیص دیسک گدن از روی mri
در این روش، از یک میدان مغناطیسی قوی برای ایجاد تصویری دقیق از ستون فقرات، از جمله نخاع و ریشه‌های عصبی، استفاده می‌شود.
تشخیص دیسک گردن با سی تی اسکن
در این روش می‌توان با استفاده از اشعه ایکس از زوایای مختلف تصاویر مقطعی (برشی) از ستون فقرات گرفت.
سی تی میلوگرام
سی تی میلوگرام یک آزمایش پیشرفته است که در آن پزشک در طی سی تی اسکن رنگ را به مایع نخاعی شما تزریق می‌کند. این کار نشان می‌دهد که آیا فشار روی نخاع یا اعصاب وجود دارد.
تشخیص دیسک گردن با نوار عصب
الکترومیوگرام و مطالعات هدایت عصبی میزان حرکت سیگنال‌های الکتریکی در طول اعصاب را اندازه‌گیری می‌کنند تا آسیب را پیدا کنند.
روش های درمان فتق دیسک گردن
تا زمانی که شرایط اضطراری وجود نداشته باشد، جراحی دیسک گردن اولین گزینه درمانی محسوب نمی‌شود. شرایط بحرانی برای فتق دیسک گردن می‌تواند شامل فشار دادن دیسک بر روی نخاع یا افزایش ضعف باشد.
انتظار می‌رود در صورت درمان دیسک گردن از طریق روشهای غیر جراحی مانند فیزیوتراپی دیسک گردن بهبودی در طی چند هفته تا چند ماه حاصل شود. روشهای درمان غیر جراحی فتق دیسک گردن باعث کاهش التهاب اطراف دیسک و اعصاب آسیب دیده و کاهش درد می‌شوند.
لازم است قبل از شروع درمان با پزشک متخصص یا یک متخصص طب فیزیکی مشورت کنید، زیرا ممکن است در تصاویر ام آر آی و سی تی اسکن، پارگی دیسک گردن یا بیرون زدگی دیسک گردن مشهود باشد اما علت گردن درد چیز دیگری باشد. علاوه بر این، ممکن است فتق دیسک گردن در تصاویر ام آر آی و سی تی اسکن به راحتی قابل تشخیص نباشد. در نتیجه یک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی می‌تواند با بررسی دقیق وضعیت و آزمایشات بیمار، علت اصلی گردن درد را تشخیص داده و بهترین روش درمانی را تجویز نماید.
به طور کلی روش های درمان غیر جراحی دیسک گردن شامل موارد زیر است:
- تزریق
- داروهای خوراکی
- فیزیوتراپی
تزریق برای دیسک گردن
درمان دیسک گردن با تزریق به دو صورت انجام می‌شود:
- تزریق استروئید اپیدورال
- تزریق بلوک عصبی
تزریق اپیدورال دیسک گردن
این تزریق با یک استروئید ضد التهابی به فضای اپیدورال (فضای کنار دیسک) انجام می‌شود. تزریق استروئید اپیدورال می‌تواند درد را در چندین سطح در ستون فقرات درمان کند. از طریق این روش می‌توان التهاب را به طور مستقیم در اطراف ریشه‌های عصبی آسیب دیده و پشت دیسک‌ها کاهش داد.
تزریق بلوک انتخابی ریشه عصبی
این روش در درجه اول یک تزریق تشخیصی برای تعیین دقیق محل عصب تحریک شده است.
درمان دارویی دیسک گردن
داروهای دیسک گردن شامل موارد زیر است:
- داروهای ضد التهاب
- استروئیدها
- شل کننده‌های عضلانی
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای ضد تشنج
- مسکن‌ها
داروهای ضد التهاب برای دیسک گردن
(NSAIDs) مانند ایبوپروفن (مانند ادویل، موترین) یا مهارکننده‌های COX-2 (مانند سلبرکس) به کاهش درد ناشی از التهاب دیسک گردن کمک می‌کنند.
استروئیدها
استروئیدها مانند متیل پردنیزولون (Depo-Medrol) را می‌توان به شکل قرص در طول یک هفته برای کاهش التهاب تجویز کرد.
شل کننده‌های عضلانی
شل کننده‌ای عضلانی می‌توانند اسپاسم عضلانی را که از ناحیه فتق دیسک شروع می‌شود، کاهش دهند.
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی به کاهش سوزن سوزن شدن، تیر کشیدن از نوع عصبی (درد نوروپاتیک) و بهبود خواب کمک می‌کنند.
داروهای ضد تشنج
داروهایی که تشنج را کنترل می‌کنند، درد عصبی ناشی از فتق دیسک را نیز درمان می‌کنند.
مسکن‌ها
مسکن‌ها برای کاهش دردهای شدید ناشی از فتق دیسک گردن و برای مدت محدودی تجویز می‌شود.
فیزیوتراپی برای دیسک گردن
تقویت و کشش گردن می‌تواند به مقاومت آن در برابر درد کمک کند. این تمرینات می‌توانند به سر و گردن برای حفظ وضعیت بهتر کمک کند. ضعیف شدن عضلات گردن به احتمال زیاد منجر به وضعیت سر به جلو و گردن درد می شود. هنگامی که سر به جای آن در تراز خنثی با گوش‌ها مستقیما بالای شانه‌ها قرار می‌گیرد، فشار کمتری به ستون فقرات گردنی و دیسک‌های آن وارد می‌شود.
یک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی می‌تواند یک برنامه درمانی را برای رفع نیازهای خاص بیمار طراحی کند. به عنوان مثال، برخی از تمرینات یا کشش‌ها ممکن است برای کاهش درد یا هدف قرار دادن عضلات خاصی در اطراف دیسک گردن طراحی شوند. با گذشت زمان، اکثر بیماران می‌توانند به تمرینات و کشش‌های گردن در خانه ادامه دهند تا قدرت و انعطاف‌پذیری گردن را در طولانی مدت حفظ کنند.
مقاله مرتبط: تکنیکها و روشهای فیزیوتراپی در منزل و کاربرد آن
مزایای درمان غیر جراحی برای فتق دیسک گردن
مهمترین فواید استفاده از روشهای درمان دیسک گردن بدون جراحی عبارتند از:
- اجتناب از دردهای پس از جراحی دیسک گردن
- زمان نقاهت کوتاه
- خطرات کمتر
- عدم نیاز به برش
اجتناب از دردهای پس از جراحی دیسک گردن
دردهای طولانی مدت پس از جراحی ناموفق دیسک گردن که شامل یک بافت اسکار در ناحیه دیسک گردن است، می‌تواند یک منبع جدید از درد و محدودیت حرکت گردن باشد.
زمان نقاهت کوتاه
جراحی فتق دیسک گردن به یک دوره نقاهت از چند هفته تا چند ماه نیاز دارد. درمان‌های محافظه کارانه مانند فیزیوتراپی فتق دیسک گردن به شما این امکان را می‌دهد تا سریعتر بهبود پیدا کنید.
خطرات کمتر
معمولا روش های کم تهاجمی درمان دیسک گردن خطرات بسیار کمتری نسبت به روشهای تهاجمی مانند جراحی دیسک گردن دارند.
عدم نیاز به برش
درمان های محافظه کارانه یا حداقل تهاجمی مانند طب سوزنی حداکثر شامل زخم‌های ناشی از ورود سوزن می‌شوند. در صورت استفاده از این روشهای درمانی، زخم‌های دردناکی که نیاز به بهبود دارند نخواهید داشت.
نقش فیزیوتراپی در درمان دیسک گردن
همانطور که گفته شد، روشهای درمانی غیر تهاجمی مانند فیزیوتراپی اغلب نتایج بهتری نسبت به روشهای تهاجمی مانند جراحی در درمان فتق دیسک گردن دارند. فیزیوتراپیست با آگاهی کاملی که نسبت آناتومی دیسک گردن و علت درد دارد، می‌تواند یک برنامه درمانی مناسب برای شما طراحی کند تا به بهبودی شما سرعت ببخشد. این تمرینات به گونه‌ای طراحی می‌شوند که می‌توانید آنها را در خانه نیز انجام دهید.
علاوه بر این فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند تا به سبک زندگی و فعالیت‌های عادی خود بازگردید. زمان لازم برای بهبودی دیسک گردن از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما معمولا پس از گذشت 2 تا 8 هفته می‌توان نتایج بهبودی را مشاهده کرد.
در طی 24 تا 48 ساعت اول پس از تشخیص فتق دیسک، فیزیوتراپ ممکن است به شما توصیه‌های زیر را ارائه کند:
- از هرگونه فعالیتی که منجر به بدتر شدن درد در بازوها و پاهها می‌شود اجتناب کنید و به این نواحی استراحت دهید.
- از استراحت مطلق در رختخواب خودداری کنید.
- سعی کنید فعالیت بدنی سبک داشته باشید و چند بار در روز پیاده‌روی سبک داشته باشید. حرکت باعث کاهش درد و سفتی در ناحیه گردن می‌شود.
- کمپرس یخ را هر 2 ساعت به مدت 15 تا 20 دقیقه روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
- روی صندلی های محکم بنشینید. کاناپه‌های نرم و مبل‌های راحتی ممکن است مشکلات شما را بدتر کنند.
تمرینات فیزیوتراپی دیسک گردن
ورزش برای دیسک گردن یک روش درمانی بی‌خطر و با بازدهی بالا به شمار می‌رود. متخصص فیزیوتراپی می‌تواند برخی تمرینات را برای درمان دیسک گردن به شما پیشنهاد دهد.
تمرینات ورزشی برای درمان دیسک گردن عبارتند از:
- آب درمانی دیسک گردن
- تمریناتی که شامل پیچ و تاب وخو شدن بدن است
- بدنسازی برای دیسک گردن
تمرینات آب درمانی برای دیسک گردن
ورزش در آب می‌تواند راهی عالی برای فعال ماندن از نظر بدنی می‌باشد. حرکات آب درمانی دیسک گردن در زمانی که سایر ورزش‌ها ممکن است دردناک باشد، بسیار مفید هستند.
تمریناتی که شامل پیچ و تاب و خم شدن بدن است
تمریناتی که شامل پیچ و تاب و خم شدن زیاد است را باید با احتیاط انجام داد زیرا این تمرینات ممکن است نه تنها برای دیسک گردن مفید نباشد، بلکه باعث افزایش درد و آسیب دیدگی بیشتر نیز شود. در این موارد، فیزیوتراپیست می‌تواند یک برنامه تمرینی فردی برای شما طراحی کند تا نیازهای خاص شما را برآورده کند.
تمرینات بدنسازی برای دیسک گردن
تمرینات با وزنه، اگرچه بسیار مهم هستند، اما باید با فرم مناسب انجام شوند تا از فشار به کمر و گردن جلوگیری شود. این تمرینات حتما باید زیر نظر یک مربی با تجربه انجام شوند.
فواید فیزیوتراپی برای فتق دیسک گردن
مهمترین مزایای درمان دیسک گردن با فیزیوتراپی شامل موارد زیر است:
- کاهش درد و سایر علائم
- بهبود وضعیت بدن
- بهبود حرکت و افزایش انعطاف‌پذیری
- تقویت عضلات
- افزایش استقامت
- دریافت برنامه خانگی تمرینات
- بازگشت به فعالیت‌های روزمره
کاهش درد و سایر علائم دیسک گردن
فیزیوتراپ به شما کمک می‌کند تا بفهمید که چگونه از فعالیت‌هایی که باعث آسیب دیدگی بیشتر دیسک گردن اجتناب کنید یا آنها را اصلاح کنید. فیزیوتراپیست شما ممکن است از انواع مختلف درمان‌ها و فنآوری‌های مختلف برای کنترل و کاهش درد و علائم دیسک گردن استفاده کند.
بهبود وضعیت بدن
اگر فیزیوتراپ شما متوجه شد که وضعیت نامناسب بدن شما باعث فتق دیسک شده است، به شما آموزش می‌دهد که چگونه وضعیت بدنی خود را تغییر دهید تا فشار در ناحیه آسیب دیده کاهش یابد و بهبودی با سرعت بیشتری حاصل شود.
بهبود حرکت و افزایش انعطاف‌پذیری
فیزیوتراپ شما فعالیت‌ها و درمان‌های خاصی را برای کمک به بازگرداندن حرکت طبیعی در مفاصل سفت به شما ارائه می‌دهد. این درمان‌ها ممکن است با حرکات غیرفعال شروع شوند تا ستون فقرات خود را حرکت دهید و به سمت تمرینات و کشش‌های فعال که خودتان انجام می‌دهید پیشرفت کند. می توانید این حرکات را در خانه و محل کار خود انجام دهید تا به تسریع بهبودی، تسکین درد و افزایش انعطاف‌پذیری کمک کند.
تقویت عضلات
اگر فیزیوتراپ متوجه هرگونه ماهیچه ضعیف یا آسیب‌دیده در اطراف دیسک گردن شود، تمرینات صحیح را برای بازیابی مداوم قدرت و چابکی برای شما انتخاب می‌کند. برای فتق دیسک گردن و کمر، تقویت هسته دیسک معمولا برای بازیابی قدرت و هماهنگی عضلات اطراف کمر، لگن، شکم و لگن استفاده می‌شود.
افزایش استقامت
بازیابی استقامت عضلانی پس از آسیب مهم است. فیزیوتراپیست شما برنامه‌ای از فعالیت‌های بدنی را برای شما طراحی می‌کندد تا به شما کمک کند استقامتی را که قبل از آسیب دیدگی دیسک گردن داشتید، دوباره به دست آورید و آن را بهبود بخشید.
برنامه خانگی تمرینات
فیزیوتراپ شما تمرینات تقویتی، کششی و کاهش درد را به شما آموزش می‌دهد تا در خانه انجام دهید. این تمرینات برای نیازهای شما طراحی می‌شوند. در صورتی که این تمرینات را طبق تجویز فیزیوتراپیست خود انجام دهید، می‌توانید بهبودی خود را تسریع بخشید.
بازگشت به فعالیت‌های روزمره
فیزیوتراپیست شما در مورد فعالیت‌های روزمره شما در خانه و محل کار اطلاعاتی را کسب می‌کند و از آنها برای طراحی تمرینات ورزشی و برنامه درمانی استفاده می‌کند.
برنامه درمانی به شما کمک می‌کند تا به ایمن‌ترین، سریع‌ترین و موثرترین شکل ممکن به زندگی عادی بازگردید. در مورد آسیب‌های ستون فقرات مانند فتق دیسک، فیزیوتراپ ممکن است مکانیک بدن مناسب را به شما آموزش دهد. مکانیک بدن عبارت است از روشهای صحیح برای انجام وظایف و بلند کردن اجسام سنگین که به محافظت از ستون فقرات شما در برابر آسیب‌های بیشتر کمک می‌کند.
فیزیوتراپی دیسک گردن در منزل
فیزیوتراپی دیسک گردن به عنوان یک راه درمان دیسک گردن بدون جراحی محسوب می‌شود. فیزیوتراپیست می‌تواند با استفاده از تکنیک‌های مختلف مانند گرما و یخ درمانی، تحریک الکتریکی و آموزش حرکات تمرینی مناسب به شما کمک کند تا بتوانید دیسک گردن را درمان کنید.
در صورت تمایل می‌توانید از خدمات فیزیوتراپی در منزل استفاده کنید. در این صورت شما می‌توانید بدون نیاز به مراجعه مکرر به یک مرکز فیزیوتراپی، کلیه خدمات مورد نیاز برای درمان دیسک گردن را در منزل دریافت کنید.
فیزیوتراپی در منزل شامل موارد زیر است:
- ماساژ درمانی
- مدالیته‌های الکتریکی برای کاهش درد
- کشش مفاصل
- طب سوزنی
- تمرین‌های ورزشی
دیدگاهتان را بنویسید